There was once a countryman who had money and land in plenty, but how rich soever he was, one thing was still wanting in his happiness he had no children. Often when he went into the town with the other peasants they mocked him and asked why he had no children. At last he became angry, and when he got home he said, "I will have a child, even if it be a hedgehog." Then his wife had a child, that was a hedgehog in the upper part of his body, and a boy in the lower, and when she saw the child, she was terrified, and said, "See, there thou hast brought ill-luck on us." Then said the man, "What can be done now? The boy must be christened, but we shall not be able to get a godfather for him." The woman said, "And we cannot call him anything else but Hans-my-Hedgehog." When he was christened, the parson said, "He cannot go into any ordinary bed because of his spikes." So a little straw was put behind the stove, and Hans-my-Hedgehog was laid on it. His mother could not suckle him, for he would have pricked her with his quills. So he lay there behind the stove for eight years, and his father was tired of him and thought, "If he would but die!" He did not die, however, but remained lying there. Now it happened that there was a fair in the town, and the peasant was about to go to it, and asked his wife what he should bring back with him for her. "A little meat and a couple of white rolls which are wanted for the house," said she. Then he asked the servant, and she wanted a pair of slippers and some stockings with clocks. At last he said also, "And what wilt thou have, Hans my Hedgehog?" - "Dear father," he said, "do bring me bagpipes." When, therefore, the father came home again, he gave his wife what he had bought for her; meat and white rolls, and then he gave the maid the slippers, and the stockings with clocks; and, lastly, he went behind the stove, and gave Hans-my-Hedgehog the bagpipes. And when Hans-my-Hedgehog had the bagpipes, he said, "Dear father, do go to the forge and get the cock shod, and then I will ride away, and never come back again." On this, the father was delighted to think that he was going to get rid of him, and had the cock shod for him, and when it was done, Hans-my-Hedgehog got on it, and rode away, but took swine and asses with him which he intended to keep in the forest. When they got there he made the cock fly on to a high tree with him, and there he sat for many a long year, and watched his asses and swine until the herd was quite large, and his father knew nothing about him. While he was sitting in the tree, however, he played his bagpipes, and made music which was very beautiful. Once a King came travelling by who had lost his way and heard the music. He was astonished at it, and sent his servant forth to look all round and see from whence this music came. He spied about, but saw nothing but a little animal sitting up aloft on the tree, which looked like a cock with a hedgehog on it which made this music. Then the King told the servant he was to ask why he sat there, and if he knew the road which led to his kingdom. So Hans-my-Hedgehog descended from the tree, and said he would show the way if the King would write a bond and promise him whatever he first met in the royal courtyard as soon as he arrived at home. Then the King thought, "I can easily do that, Hans-my-Hedgehog understands nothing, and I can write what I like." So the King took pen and ink and wrote something, and when he had done it, Hans-my-Hedgehog showed him the way, and he got safely home. But his daughter, when she saw him from afar, was so overjoyed that she ran to meet him, and kissed him. Then he remembered Hans-my-Hedgehog, and told her what had happened, and that he had been forced to promise whatsoever first met him when he got home, to a very strange animal which sat on a cock as if it were a horse, and made beautiful music, but that instead of writing that he should have what he wanted, he had written that he should not have it. Thereupon the princess was glad, and said he had done well, for she never would have gone away with the Hedgehog.
Hans-my-Hedgehog, however, looked after his asses and pigs, and was always merry and sat on the tree and played his bagpipes. Now it came to pass that another King came journeying by with his attendants and runners, and he also had lost his way, and did not know how to get home again because the forest was so large. He likewise heard the beautiful music from a distance, and asked his runner what that could be, and told him to go and see. Then the runner went under the tree, and saw the cock sitting at the top of it, and Hans-my-Hedgehog on the cock. The runner asked him what he was about up there? "I am keeping my asses and my pigs; but what is your desire?" The messenger said that they had lost their way, and could not get back into their own kingdom, and asked if he would not show them the way. Then Hans-my-Hedgehog got down the tree with the cock, and told the aged King that he would show him the way, if he would give him for his own whatsoever first met him in front of his royal palace. The King said, "Yes," and wrote a promise to Hans-my-Hedgehog that he should have this. That done, Hans rode on before him on the cock, and pointed out the way, and the King reached his kingdom again in safety. When he got to the courtyard, there were great rejoicings. Now he had an only daughter who was very beautiful; she ran to meet him, threw her arms round his neck, and was delighted to have her old father back again. She asked him where in the world he had been so long. So he told her how he had lost his way, and had very nearly not come back at all, but that as he was travelling through a great forest, a creature, half hedgehog, half man, who was sitting astride a cock in a high tree, and making music, had shown him the way and helped him to get out, but that in return he had promised him whatsoever first met him in the royal court-yard, and how that was she herself, which made him unhappy now. But on this she promised that, for love of her father, she would willingly go with this Hans if he came.
Hans-my-Hedgehog, however, took care of his pigs, and the pigs multiplied until they became so many in number that the whole forest was filled with them. Then Hans-my-Hedgehog resolved not to live in the forest any longer, and sent word to his father to have every stye in the village emptied, for he was coming with such a great herd that all might kill who wished to do so. When his father heard that, he was troubled, for he thought Hans-my-Hedgehog had died long ago. Hans-my-Hedgehog, however, seated himself on the cock, and drove the pigs before him into the village, and ordered the slaughter to begin. Ha! but there was a killing and a chopping that might have been heard two miles off! After this Hans-my-Hedgehog said, "Father, let me have the cock shod once more at the forge, and then I will ride away and never come back as long as I live." Then the father had the cock shod once more, and was pleased that Hans-my-Hedgehog would never return again.
Hans-my-Hedgehog rode away to the first kingdom. There the King had commanded that whosoever came mounted on a cock and had bagpipes with him should be shot at, cut down, or stabbed by everyone, so that he might not enter the palace. When, therefore, Hans-my-Hedgehog came riding thither, they all pressed forward against him with their pikes, but he spurred the cock and it flew up over the gate in front of the King's window and lighted there, and Hans cried that the King must give him what he had promised, or he would take both his life and his daughter's. Then the King began to speak his daughter fair, and to beg her to go away with Hans in order to save her own life and her father's. So she dressed herself in white, and her father gave her a carriage with six horses and magnificent attendants together with gold and possessions. She seated herself in the carriage, and placed Hans-my-Hedgehog beside her with the cock and the bagpipes, and then they took leave and drove away, and the King thought he should never see her again. He was however, deceived in his expectation, for when they were at a short distance from the town, Hans-my-Hedgehog took her pretty clothes off, and pierced her with his hedgehog's skin until she bled all over. "That is the reward of your falseness," said he. "go your way, I will not have you!" and on that he chased her home again, and she was disgraced for the rest of her life.
Hans-my-Hedgehog, however, rode on further on the cock, with his bagpipes, to the dominions of the second King to whom he had shown the way. This one, however, had arranged that if any one resembling Hans-my-Hedgehog should come, they were to present arms, give him safe conduct, cry long life to him, and lead him to the royal palace. But when the King's daughter saw him she was terrified, for he looked quite too strange. She remembered however, that she could not change her mind, for she had given her promise to her father. So Hans-my-Hedgehog was welcomed by her, and married to her, and had to go with her to the royal table, and she seated herself by his side, and they ate and drank. When the evening came and they wanted to go to sleep, she was afraid of his quills, but he told her she was not to fear, for no harm would befall her, and he told the old King that he was to appoint four men to watch by the door of the chamber, and light a great fire, and when he entered the room and was about to get into bed, he would creep out of his hedgehog's skin and leave it lying there by the bedside, and that the men were to run nimbly to it, throw it in the fire, and stay by it until it was consumed. When the clock struck eleven, he went into the chamber, stripped off the hedgehog's skin, and left it lying by the bed. Then came the men and fetched it swiftly, and threw it in the fire; and when the fire had consumed it, he was delivered, and lay there in bed in human form, but he was coal-black as if he had been burnt. The King sent for his physician who washed him with precious salves, and anointed him, and he became white, and was a handsome young man. When the King's daughter saw that she was glad, and the next morning they arose joyfully, ate and drank, and then the marriage was properly solemnized, and Hans-my-Hedgehog received the kingdom from the aged King.
When several years had passed he went with his wife to his father, and said that he was his son. The father, however, declared he had no son he had never had but one, and he had been born like a hedgehog with spikes, and had gone forth into the world. Then Hans made himself known, and the old father rejoiced and went with him to his kingdom.
Był sobie raz chłop, który miał w bród pieniędzy i wszelkiego dobra, ale mimo bogactwa czegoś mu jednak do szczęścia brakowało: otóż nie mógł się ze swą żoną doczekać dzieci. Kiedy wraz z innymi gospodarzami szedł do miasta, często się z niego naśmiewali pytając, czemu to nie ma dzieci. Rozgniewał się w końcu i wróciwszy raz do domu rzekł:
- Muszę mieć dziecko i basta, niechby to był nawet jeż.
I żona jego urodziła dziecko, które od góry było jeżem, a od dołu chłopcem. Kiedy matka je zobaczyła, przeraziła się i zawołała do męża:
- Widzisz, zauroczyłeś nas.
Na co mąż:
- Nie ma na to rady, dziecko trzeba ochrzcić, tylko nikogo w kumy prosić nie możemy.
Żona odpowiedziała:
- Nie możemy mu też dać na chrzcie innego imienia, tylko Jasio-Jeżyk.
Podczas chrztu ksiądz rzekł:
- Przez te kolce nie można go położyć do porządnej kolebki.
Rzucono więc za piec wiązkę słomy i położono na niej Jasia-Jeżyka. Malec nie mógł też ssać piersi matki, bo by ją pokłuł swymi kolcami. Leżał tak za piecem osiem lat, w końcu ojciec miał go już dość i pragnął jego śmierci; ale Jasio-Jeżyk nie umierał, tylko leżał sobie za piecem. Pewnego razu w mieście odbywał się jarmark i chłop, który się na ten jarmark wybierał, zapytał przed wyjściem żonę, co ma jej przywieźć z jarmarku.
- Kawałek mięsa i parę bułek, co to trzeba do gospodarstwa - odrzekła.
Zapytał potem dziewkę służebną, która poprosiła o buciki i pończochy. A na końcu zawołał:
- Jasiu-Jeżyku, a co ty byś chciał?
- Przynieście mi, ojcze, dudy - odrzekł syn.
Po powrocie do domu chłop dał żonie to, co dla niej kupił, kawałek mięsa i bułki, dziewce służebnej przyniósł buciki i pończochy, a na koniec podszedł do pieca i dał Jasiowi-Jeżykowi dudy. Kiedy miał on już swoje dudy, rzekł:
- Ojcze, idźcie teraz do kuźni i każcie mi podkuć mojego koguta, odjadę na nim w świat i nigdy już tu nie wrócę.
Ojciec zadowolony, że się go pozbędzie, kazał podkuć koguta, a kiedy kowal zrobił, co należało, Jasio-Jeżyk dosiadł swego rumaka i odjechał, zabierając ze sobą parę świń i osłów, które zamierzał paść w lesie. W głębi lasu kogut z Jasiem-Jeżykiem na grzbiecie pofrunął na wysokie drzewo i Jasio z góry miał pieczę nad osłami i świnkami.
Siedział tam przez wiele lat, przez ten czas stado bardzo się rozmnożyło, ale ojciec nie miał o swym synu żadnych wieści. Siedząc na drzewie Jasio-Jeżyk wygrywał na dudach, a była to bardzo ładna muzyka. Pewnego razu przejeżdżał tamtędy król, który błądząc po lesie usłyszał muzykę: zdumiała go ona i wysłał lokaja, aby się rozejrzał, skąd owo granie dochodzi. Lokaj rozejrzał się, lecz nic więcej nie zobaczył, tylko małe zwierzątko siedzące na drzewie, a był to kogut z jeżem na grzbiecie, i ów jeż tak pięknie grał. Król kazał więc lokajowi spytać jeża, czemu tam siedzi i czy nie zna drogi, która wiedzie do jego królestwa. Jasio-Jeżyk zlazł tedy z drzewa i powiedział, że wskaże im drogę, jeśli król zapisze mu i obieca pierwszą rzecz, jaką napotka po powrocie na swym dworze.
Król pomyślał:
- Czemu nie, Jasio-Jeżyk i tak czytać nie umie, więc mogę mu napisać, co mi się podoba.
Wyjął więc król pióro i atrament i coś nagryzmolił, po czym Jasio-Jeżyk wskazał mu drogę i król szczęśliwie wrócił do domu. Kiedy jego córka zobaczyła go z daleka, tak się ucieszyła, że wybiegła mu na spotkanie i ucałowała serdecznie. Król przypomniał sobie wtedy Jasia-Jeżyka i opowiedział jej o swojej przygodzie i o tym, że miał dziwnemu zwierzątku zapisać pierwszą rzecz, jaką napotka po powrocie; a zwierzątko owo siedziało na kogucie niby na koniu i bardzo ładnie grało. Król zaś napisał mu, że wcale tej rzeczy nie dostanie, bo Jasio-Jeżyk nie umiał przecież czytać. Królewna była z tego bardzo zadowolona i powiedziała ojcu, że dobrze zrobił, bo ona przecież za nic w świecie nie poszłaby do tego zwierzątka.
Jasio-Jeżyk tymczasem pasł swoje świnie i osły, siedział sobie na drzewie i wygrywał wesoło na dudach. I zdarzyło się znowu, że inny król wraz ze swymi lokajami i forysiami zbłądził w lesie i nie wiedział, jak trafić do domu przez tak gęsty bór. I on również usłyszał z daleka piękną muzykę i kazał służącemu pójść zobaczyć, co to takiego. Służący poszedł pod drzewo i ujrzał w górze koguta z Jasiem-Jeżykiem na grzbiecie. Służący spytał Jasia, co tam robi.
- Pasę świnie i osły, a jakie jest, panie, wasze życzenie?
Służący odrzekł, że zbłądzili w lesie i nie mogą trafić z powrotem do swego królestwa, czy on mógłby im wskazać drogę. Jasio-Jeżyk zlazł więc z drzewa i powiedział staremu królowi, że chętnie wskaże drogę, jeśli król odda mu pierwszą rzecz, jaką napotka po powrocie przed swym pałacem. Król zgodził się i zapisał Jasiowi-Jeżykowi, że mu to obiecuje.
Otrzymawszy to, co chciał, Jasio-Jeżyk dosiadł swego koguta i pojechał przodem, aby wskazać drogę królowi, który wkrótce szczęśliwie wrócił do domu. Na dworze zapanowała wielka radość z jego powrotu. A miał król jedyną córkę, śliczną jak obrazek, która wybiegła na jego powitanie, rzuciła mu się na szyję i ucałowała ciesząc się, że jej stary ojciec wreszcie powrócił.
Spytała go, co tak długo robił poza domem, on zaś opowiedział jej, że zabłądził w lesie i mało brakowało, a nigdy by już nie wrócił. Jednakże jadąc przez wielki bór zobaczył wysoko na drzewie dziwne stworzenie, pół-jeża, pół-człowieka, siedzące na grzbiecie koguta i pięknie na czymś grające. Stworzenie owo pomogło mu odnaleźć drogę, on zaś obiecał mu za to pierwszą rzecz, jaką napotka po powrocie na królewskim dworze, i bardzo go to martwi, bo tą pierwszą rzeczą jest właśnie ona. Królewna przyrzekła staremu ojcu, że dla niego chętnie to zrobi i pójdzie z tym dziwacznym stworzeniem, kiedy tego zażąda.
Jasio-Jeżyk pasł tymczasem swoje świnie, które mnożyły się tak szybko, że w końcu zapełniły cały las. A Jasio-Jeżyk dość już miał życia w lesie, dał więc znać ojcu, aby kazał opróżnić wszystkie chlewy we wsi, bo on przyjdzie z tak wielkim stadem, że każdy, kto tylko zechce, będzie sobie mógł zarżnąć świnię. Ojciec Jasia-Jeżyka zmartwił się bardzo tą wiadomością, był już bowiem pewny, że jego syn dawno umarł. Jasio-Jeżyk dosiadł jednak koguta, przygnał do wsi swoją trzodę i zarządził wielkie świniobicie. Ależ to było używanie, kwik zarzynanych wieprzy rozlegał się daleko po całej okolicy!
Kiedy już było po wszystkim, Jasio-Jeżyk powiedział:
- Ojcze, każcie raz jeszcze podkuć w kuźni mojego koguta, a wtedy stąd odjadę i już nigdy nie wrócę.
Ojciec kazał podkuć koguta i cieszył się, że Jasio-Jeżyk opuści go na zawsze.
Pojechał on najpierw do pierwszego królestwa, ale tamtejszy król rozkazał swoim poddanym, aby - kiedy zjawi się w kraju jeździec na kogucie z dudami pod pachą - wszyscy bili go, kłuli i strzelali do niego, i nie dopuścili go do pałacu.
Ledwie Jasio-Jeżyk przekroczył granice królestwa, wojsko rzuciło się na niego z bagnetami, on zaś ścisnął ostrogami koguta, który wzbił się w powietrze, przeleciał nad bramą i usiadł pod królewskim oknem. Wtedy Jasio-Jeżyk zażądał od króla spełnienia obietnicy grożąc, że w przeciwnym wypadku i jego samego, i królewnę życia pozbawi. Król jął więc namawiać córkę, aby wyszła z pałacu, ratując życie własne i ojca. Królewna włożyła białą szatę, król zaś dał jej poszóstną karetę, służbę w pięknej liberii, mnóstwo pieniędzy i wszelkiego dobra.
Królewna wsiadła do karety, Jasio-Jeżyk wraz ze swym kogutem i dudami zajął miejsce obok niej, po czym pożegnali się i odjechali, a król był pewien, że nigdy już córki nie zobaczy. Stało się jednak inaczej, niż się spodziewał; bowiem kiedy orszak znalazł się kawałek za miastem, Jasio-Jeżyk zdarł z królewny jej piękne szaty i pokłuł ją całą do krwi swoimi kolcami, a na koniec powiedział:
- Oto nagroda za wasze kłamstwa, idź precz, wcale ciebie nie chcę!
I przepędził ją z powrotem do domu, zhańbioną do końca życia.
Sam zaś pojechał dalej na swym kogucie i z dudami po pachą do drugiego królestwa, gdzie również panował król, wyratowany przez niego z kłopotu. Ten jednak wydał rozkaz, że kiedy zjawi się ktoś taki jak Jasio-Jeżyk, wojsko ma przed nim broń prezentować, godnie go przyjąć i wśród wiwatów zaprowadzić do pałacu. Królewna przestraszyła się na jego widok, bo miał on naprawdę dziwaczną postać, ale wiedziała, że nic tu już nie można poradzić, obiecała przecież ojcu. Przyjęła więc Jasia-Jeżyka serdecznie i odbyły się ich zaślubiny, a potem usiedli obok siebie przy królewskim stole i razem jedli i pili.
Wieczorem, kiedy mieli już iść spać, królewnę ogarnął strach przed jego kolcami, on zaś uspokoił ją, żeby się niczego nie bała, bo nie spotka ją żadna krzywda. Powiedział staremu królowi, aby mu przysłał czterech ludzi do trzymania straży przed drzwiami sypialnej komnaty i do rozpalania wielkiego ognia. Kiedy on wejdzie do komnaty, zanim położy się do łóżka, zrzuci z siebie jeżową skórę i zostawi ją przed łóżkiem: wtedy czterej strażnicy muszą wbiec do komnaty, porwać skórę, wrzucić ją w ogień i przypilnować, żeby się cała spaliła.
Po wybiciu godziny jedenastej Jasio-Jeżyk wszedł do komnaty, zrzucił jeżową skórę i zostawił ją u stóp łóżka. W tej samej chwili wbiegli czterej strażnicy, chwycili skórę i wrzucili do ognia, a kiedy płomienie ją ze szczętem pochłonęły, Jaś był już od złego czaru wyzwolony i leżał w łożu w całkiem ludzkiej postaci, tyle że czarny jak węgiel, niby okopcony. Król kazał sprowadzić lekarza, który obmył go najszlachetniejszymi maściami i balsamami, aż wreszcie stał się zupełnie biały i wyglądał jak piękny, szlachetny młodzian. Kiedy królewna go zobaczyła, ucieszyła się bardzo, nazajutrz zaś wstali oboje radośni i szczęśliwi, jedli znów i pili, i dopiero wtedy odbyło się prawdziwe wesele, a Jasio-Jeżyk otrzymał od starego króla całe królestwo.
Kiedy minęło kilka lat, pojechał wraz z małżonką do swego ojca i przedstawił się jako jego syn. Ojciec go zapewniał, że właściwie nie ma syna, że miał kiedyś Jasia-Jeżyka, który urodził się pokryty do połowy kolcami, jak jeż, ale dawno powędrował w świat. Wtedy Jasio-Jeżyk dał się ojcu poznać i uszczęśliwionego zabrał ze sobą do swego królestwa.
Teraz zapalamy fajki,
Bo już koniec naszej bajki.
Bo już koniec naszej bajki.