Snow-White and Rose-Red


Sneeuwwitje en Rozerood


There was once a poor widow who lived in a lonely cottage. In front of the cottage was a garden wherein stood two rose-trees, one of which bore white and the other red roses. She had two children who were like the two rose-trees, and one was called Snow-white, and the other Rose-red. They were as good and happy, as busy and cheerful as ever two children in the world were, only Snow-white was more quiet and gentle than Rose- red. Rose-red liked better to run about in the meadows and fields seeking flowers and catching butterflies; but Snow-white sat at home with her mother, and helped her with her house-work, or read to her when there was nothing to do.
The two children were so fond of each another that they always held each other by the hand when they went out together, and when Snow-white said, "We will not leave each other," Rose-red answered, "Never so long as we live," and their mother would add, "What one has she must share with the other."
They often ran about the forest alone and gathered red berries, and no beasts did them any harm, but came close to them trustfully. The little hare would eat a cabbage-leaf out of their hands, the roe grazed by their side, the stag leapt merrily by them, and the birds sat still upon the boughs, and sang whatever they knew.
No mishap overtook them; if they had stayed too late in the forest, and night came on, they laid themselves down near one another upon the moss, and slept until morning came, and their mother knew this and had no distress on their account.
Once when they had spent the night in the wood and the dawn had roused them, they saw a beautiful child in a shining white dress sitting near their bed. He got up and looked quite kindly at them, but said nothing and went away into the forest. And when they looked round they found that they had been sleeping quite close to a precipice, and would certainly have fallen into it in the darkness if they had gone only a few paces further. And their mother told them that it must have been the angel who watches over good children.
Snow-white and Rose-red kept their mother's little cottage so neat that it was a pleasure to look inside it. In the summer Rose-red took care of the house, and every morning laid a wreath of flowers by her mother's bed before she awoke, in which was a rose from each tree. In the winter Snow-white lit the fire and hung the kettle on the wrekin. The kettle was of copper and shone like gold, so brightly was it polished. In the evening, when the snowflakes fell, the mother said, "Go, Snow-white, and bolt the door," and then they sat round the hearth, and the mother took her spectacles and read aloud out of a large book, and the two girls listened as they sat and span. And close by them lay a lamb upon the floor, and behind them upon a perch sat a white dove with its head hidden beneath its wings.
One evening, as they were thus sitting comfortably together, some one knocked at the door as if he wished to be let in. The mother said, "Quick, Rose-red, open the door, it must be a traveller who is seeking shelter." Rose-red went and pushed back the bolt, thinking that it was a poor man, but it was not; it was a bear that stretched his broad, black head within the door.
Rose-red screamed and sprang back, the lamb bleated, the dove fluttered, and Snow-white hid herself behind her mother's bed. But the bear began to speak and said, "Do not be afraid, I will do you no harm! I am half-frozen, and only want to warm myself a little beside you."
"Poor bear," said the mother, "lie down by the fire, only take care that you do not burn your coat." Then she cried, "Snow-white, Rose-red, come out, the bear will do you no harm, he means well." So they both came out, and by-and-by the lamb and dove came nearer, and were not afraid of him. The bear said, "Here, children, knock the snow out of my coat a little;" so they brought the broom and swept the bear's hide clean; and he stretched himself by the fire and growled contentedly and comfortably. It was not long before they grew quite at home, and played tricks with their clumsy guest. They tugged his hair with their hands, put their feet upon his back and rolled him about, or they took a hazel-switch and beat him, and when he growled they laughed. But the bear took it all in good part, only when they were too rough he called out, "Leave me alive, children,
"Snowy-white, Rosy-red,
Will you beat your lover dead?"
When it was bed-time, and the others went to bed, the mother said to the bear, "You can lie there by the hearth, and then you will be safe from the cold and the bad weather." As soon as day dawned the two children let him out, and he trotted across the snow into the forest.
Henceforth the bear came every evening at the same time, laid himself down by the hearth, and let the children amuse themselves with him as much as they liked; and they got so used to him that the doors were never fastened until their black friend had arrived.
When spring had come and all outside was green, the bear said one morning to Snow-white, "Now I must go away, and cannot come back for the whole summer." - "Where are you going, then, dear bear?" asked Snow-white. "I must go into the forest and guard my treasures from the wicked dwarfs. In the winter, when the earth is frozen hard, they are obliged to stay below and cannot work their way through; but now, when the sun has thawed and warmed the earth, they break through it, and come out to pry and steal; and what once gets into their hands, and in their caves, does not easily see daylight again."
Snow-white was quite sorry for his going away, and as she unbolted the door for him, and the bear was hurrying out, he caught against the bolt and a piece of his hairy coat was torn off, and it seemed to Snow-white as if she had seen gold shining through it, but she was not sure about it. The bear ran away quickly, and was soon out of sight behind the trees.
A short time afterwards the mother sent her children into the forest to get fire-wood. There they found a big tree which lay felled on the ground, and close by the trunk something was jumping backwards and forwards in the grass, but they could not make out what it was. When they came nearer they saw a dwarf with an old withered face and a snow-white beard a yard long. The end of the beard was caught in a crevice of the tree, and the little fellow was jumping backwards and forwards like a dog tied to a rope, and did not know what to do.
He glared at the girls with his fiery red eyes and cried, "Why do you stand there? Can you not come here and help me?" - "What are you about there, little man?" asked Rose-red. "You stupid, prying goose!" answered the dwarf; "I was going to split the tree to get a little wood for cooking. The little bit of food that one of us wants gets burnt up directly with thick logs; we do not swallow so much as you coarse, greedy folk. I had just driven the wedge safely in, and everything was going as I wished; but the wretched wood was too smooth and suddenly sprang asunder, and the tree closed so quickly that I could not pull out my beautiful white beard; so now it is tight in and I cannot get away, and the silly, sleek, milk-faced things laugh! Ugh! how odious you are!"
The children tried very hard, but they could not pull the beard out, it was caught too fast. "I will run and fetch some one," said Rose-red. "You senseless goose!" snarled the dwarf; why should you fetch some one? You are already two too many for me; can you not think of something better?" - "Don't be impatient," said Snow-white, "I will help you," and she pulled her scissors out of her pocket, and cut off the end of the beard.
As soon as the dwarf felt himself free he laid hold of a bag which lay amongst the roots of the tree, and which was full of gold, and lifted it up, grumbling to himself, "Uncouth people, to cut off a piece of my fine beard. Bad luck to you!" and then he swung the bag upon his back, and went off without even once looking at the children.
Some time after that Snow-white and Rose-red went to catch a dish of fish. As they came near the brook they saw something like a large grasshopper jumping towards the water, as if it were going to leap in. They ran to it and found it was the dwarf. "Where are you going?" said Rose-red; "you surely don't want to go into the water?" - "I am not such a fool!" cried the dwarf; don't you see that the accursed fish wants to pull me in?" The little man had been sitting there fishing, and unluckily the wind had twisted his beard with the fishing-line; just then a big fish bit, and the feeble creature had not strength to pull it out; the fish kept the upper hand and pulled the dwarf towards him. He held on to all the reeds and rushes, but it was of little good, he was forced to follow the movements of the fish, and was in urgent danger of being dragged into the water.
The girls came just in time; they held him fast and tried to free his beard from the line, but all in vain, beard and line were entangled fast together. Nothing was left but to bring out the scissors and cut the beard, whereby a small part of it was lost. When the dwarf saw that he screamed out, "Is that civil, you toad-stool, to disfigure one's face? Was it not enough to clip off the end of my beard? Now you have cut off the best part of it. I cannot let myself be seen by my people. I wish you had been made to run the soles off your shoes!" Then he took out a sack of pearls which lay in the rushes, and without saying a word more he dragged it away and disappeared behind a stone.
It happened that soon afterwards the mother sent the two children to the town to buy needles and thread, and laces and ribbons. The road led them across a heath upon which huge pieces of rock lay strewn here and there. Now they noticed a large bird hovering in the air, flying slowly round and round above them; it sank lower and lower, and at last settled near a rock not far off. Directly afterwards they heard a loud, piteous cry. They ran up and saw with horror that the eagle had seized their old acquaintance the dwarf, and was going to carry him off.
The children, full of pity, at once took tight hold of the little man, and pulled against the eagle so long that at last he let his booty go. As soon as the dwarf had recovered from his first fright he cried with his shrill voice, "Could you not have done it more carefully! You dragged at my brown coat so that it is all torn and full of holes, you helpless clumsy creatures!" Then he took up a sack full of precious stones, and slipped away again under the rock into his hole. The girls, who by this time were used to his thanklessness, went on their way and did their business in the town.
As they crossed the heath again on their way home they surprised the dwarf, who had emptied out his bag of precious stones in a clean spot, and had not thought that anyone would come there so late. The evening sun shone upon the brilliant stones; they glittered and sparkled with all colors so beautifully that the children stood still and looked at them. "Why do you stand gaping there?" cried the dwarf, and his ashen-gray face became copper-red with rage. He was going on with his bad words when a loud growling was heard, and a black bear came trotting towards them out of the forest. The dwarf sprang up in a fright, but he could not get to his cave, for the bear was already close. Then in the dread of his heart he cried, "Dear Mr. Bear, spare me, I will give you all my treasures; look, the beautiful jewels lying there! Grant me my life; what do you want with such a slender little fellow as I? you would not feel me between your teeth. Come, take these two wicked girls, they are tender morsels for you, fat as young quails; for mercy's sake eat them!" The bear took no heed of his words, but gave the wicked creature a single blow with his paw, and he did not move again.
The girls had run away, but the bear called to them, "Snow-white and Rose-red, do not be afraid; wait, I will come with you." Then they knew his voice and waited, and when he came up to them suddenly his bearskin fell off, and he stood there, a handsome man, clothed all in gold. "I am a King's son," he said, "and I was bewitched by that wicked dwarf, who had stolen my treasures; I have had to run about the forest as a savage bear until I was freed by his death. Now he has got his well-deserved punishment."
Snow-white was married to him, and Rose-red to his brother, and they divided between them the great treasure which the dwarf had gathered together in his cave. The old mother lived peacefully and happily with her children for many years. She took the two rose-trees with her, and they stood before her window, and every year bore the most beautiful roses, white and red.
Een arme weduwe leefde in een hutje en voor het hutje was een tuin en daar stonden twee rozeboompjes in, en de een had witte en de andere rode rozen; en ze had twee kinderen en die leken zo op die twee rozeboompjes, en het ene heette Sneeuwwitje en het andere Rozerood. Maar ze waren heel vroom en lief en ijverig en flink, zoals er zelden kinderen op aarde zijn geweest, alleen was Sneeuwwitje wat stiller en zachter dan Rozerood. Rozerood hield ervan om in de weiden en velden te springen en bloemen en vogels te zoeken, maar Sneeuwwitje zat liever thuis bij moeder, hielp haar met 't huishouden, of, als er niets te doen was, las ze haar voor. De kinderen hielden zoveel van elkaar, dat ze altijd hand in hand liepen als ze samen uitgingen; en als Sneeuwwitje zei: "We gaan nooit uit elkaar," dan vulde Rozerood aan: "Zolang we leven, nooit!" en de moeder voegde eraan toe: "Wat de één heeft, moet ze delen met de andere." Dikwijls liepen ze alleen in het bos om rode bessen te plukken, maar geen dier deed hun enig kwaad, ja, ze kwamen dikwijls aangelopen en deden heel vertrouwelijk: een haasje at een koolblad uit hun hand, een ree graasde naast hen; het hert kwam vrolijk langs hen gesprongen, en de vogels bleven zitten en zongen hun mooiste liedjes. Nooit kregen ze een ongeluk: als het in 't bos laat was geworden en de nacht al viel, dan gingen ze naast elkaar op 't mos liggen slapen tot de volgende morgen, en dat wist de moeder en ze maakte zich over hen geen zorgen. En eens op een keer toen ze ook weer in 't bos hadden geslapen, en ze gewekt werden door het morgenrood, zagen ze een mooi, witgekleed kind bij hen zitten. Toen stond het kind op en keek hen heel vriendelijk aan, maar het sprak geen woord en ging het bos weer in. En toen ze opkeken, zagen ze dat ze vlak bij een afgrond hadden geslapen en dat ze daar zeker in waren gevallen, als ze in de duisternis nog een paar passen verder waren gegaan. Maar hun moeder zei, dat het de engel moest zijn geweest die de wacht houdt over goede kinderen.
Sneeuwwitje en Rozerood hielden het hutje van hun moeder zo keurig, dat het een plezier was ernaar te kijken, 's Zomers deed Rozerood het huishouden en zette elke morgen voor haar moeder, voor ze wakker werd, een bos bloemen neer, van elke boom één roosje, 's Winters maakte Sneeuwwitje het vuur aan en hing de ketel aan de haak, een koperen ketel, die glansde als goud, zo prachtig was hij geschuurd, 's Avonds als de vlokken neervielen, dan zei moeder: "Kom Sneeuwwitje, schuif de grendel voor de deur." En dan gingen ze bij de haard zitten, en moeder nam haar bril en ging hun voorlezen uit een heel groot boek, en de beide meisjes luisterden en zaten te spinnen; naast hen lag een lammetje op de vloer en achter hen, op een kruk, zat een witte duif, z'n kop onder de vleugel.
Op een avond – ze zaten weer zo veilig bij elkaar, klopte iemand aan de deur, alsof hij vroeg om te worden binnengelaten. Moeder zei: "Gauw, Rozerood, doe eens open, 't zal een reiziger zijn die onderdak vraagt." Rozerood stond op, schoof de grendel weg en dacht dat het een arme man zou zijn, maar het was het niet; het was een beer, en hij strekte z'n dikke zwarte poten naar binnen. Rozerood gilde het uit en deed een sprong achteruit; het lammetje ging blaten, het duifje fladderde angstig, en Sneeuwwitje kroop achter het bed van haar moeder. Maar de beer kon praten en begon: "Wees niet bang, ik zal u geen kwaad doen, maar ik ben half verkleumd en ik zou me zo graag hier warmen." - "Arme beer," zei de moeder, "ga maar voor het vuur liggen en let erop, dat je je pels niet schroeit." Dan riep ze: "Sneeuwwitje, Rozerood, kom eens tevoorschijn, die beer doet niets, hij meent het goed." Toen kwamen ze allebei dichterbij, en langzaamaan kwamen ook het duifje en het lammetje dichterbij, en waren niet bang. De beer zei: "Kinderen, klop de sneeuw toch een beetje uit m'n vacht!" en ze haalden de bezem en veegden zijn vacht schoon; en toen ging hij voor het vuur liggen en knorde heel behaaglijk en tevreden. Het duurde niet lang of ze raakten helemaal vertrouwd met hem en begonnen hem een beetje te plagen. Ze trokken aan zijn haar, zetten hun voetjes op zijn rug, en sjorden hem naar alle kanten, of ze namen een hazeltak en sloegen hem daarmee, en als hij bromde, gingen ze lachen. Maar de beer vond het wel aardig, en als ze het wat al te bont maakten, riep hij: "Laat me toch leven, kinders,
Sneeuwwitje, Rozerood,
jullie slaan je vrijer dood!"
Toen het bedtijd was, en de anderen gingen slapen, zei de moeder tegen de beer: "Je kunt, in Godsnaam, daar wel bij de haard blijven liggen, dan heb je beschutting voor de kou en het slechte weer." En met het eerste morgenlicht, lieten de kinderen hem uit, en hij draafde door de sneeuw naar het bos. Van nu af aan kwam de beer iedere avond op een vaste tijd, ging bij de haard liggen, en liet de kinderen met hem spelen, zoveel ze wilden; en ze raakten er zo aan gewend, dat de deur niet eerder gegrendeld werd, voor de zwarte broeder binnen was.
Toen de lente kwam en buiten alles groen werd, zei de beer op een morgen tegen Sneeuwwitje: "Nu moet ik weg, en ik mag de hele zomer niet meer terugkomen." - "Waar ga je dan naar toe, lieve beer?" vroeg Sneeuwwitje. "Ik moet naar 't bos op mijn schatten passen tegen de boze dwergen; 's winters, als de grond bevroren is, moeten ze wel beneden blijven en dan kunnen ze niet doorwerken, maar nu, nu de zon de aarde heeft ontdooid en verwarmd, breken ze door, komen naar boven, en ze zoeken wat te stelen; en wat eenmaal in hun handen is gevallen en in hun hol is gekomen, dat krijg je zo makkelijk niet weer in 't daglicht." Sneeuwwitje was heel bedroefd over dat afscheid, en toen ze de grendel van de deur schoof en de beer eruit glipte, bleef hij aan de haak hangen en een stuk van z'n huid ging kapot, en toen scheen 't Sneeuwwitje toe of ze goud had zien blinken, maar ze was er niet zeker van. De beer snelde vlug weg en was weldra achter de bomen verdwenen. Na een poosje zond de moeder haar kinderen naar het woud om takkebosjes te maken. Buiten vonden ze een grote boom die geveld op de aarde lag, en bij die stam sprong iets tussen het gras omhoog en naar beneden, maar ze konden niet precies zien, wat. En toen ze dichterbij kwamen, zagen ze een dwerg met een heel oud, vervallen gezichtje en een ellenlange sneeuwwitte baard. Het einde van de baard was vastgeklemd in een spleet van de boom, en het kleine manneke sprong heen en terug als een hondje aan de lijn, en wist niet hoe hij los moest komen. Hij keek de meisjes met zijn rode, gloeiende ogen aan en riep: "Wat staan jullie daar? Kunnen jullie niet hier komen en me helpen?" - "Maar wat ben je nu begonnen, klein mannetje?" vroeg Rozerood. "Domme, nieuwsgierige gans!" antwoordde de dwerg, "ik heb die boom willen splijten, om houtjes te hebben voor het keukenvuur; want als je dikke blokken hebt, verbrandt het kleine beetje eten dat wij maar nodig hebben; want wij slokken niet zoveel op als jullie grof, begerig volk. Ik had er de wig al een eind ingedreven, en alles was goed gegaan, als dat ellendige hout maar niet zo glad was geweest, opeens sprong de wig eruit, en de boomspleet ging dicht; zo plotseling, dat ik er mijn mooie witte baard niet meer uit kon halen; nu zit hij vast, en ik kan niet weg! En nu lachen jullie melkmuilen! Bah, wat zijn jullie een plaaggeesten!" Intussen deden de kinderen alle mogelijke moeite, de baard los te krijgen, maar het ging niet. "Ik ga gauw iemand halen," zei Rozerood. "Oliedomme schaapskoppen!" snauwde de dwerg, "wie haalt er nu dadelijk iemand bij, jullie zijn er al twee teveel, weet je niets beters te vinden?" - "Wees nu niet zo ongeduldig," zei Sneeuwwitje, "ik zal wel wat bedenken," en ze haalde een schaartje uit haar zak en knipte het eind van de baard af. Nog maar net voelde de dwerg zich vrij, of hij greep naar een zak, die tussen de wortels van de boom lag en met goud was gevuld, hij tilde hem op, en bromde voor zich uit. "Onbehouwen volk, dat snijdt me zo maar een stuk van mijn prachtige baard af! Dank je de koekoek!" en daarmee slingerde hij z'n zak op z'n rug en liep weg, zonder de kinderen zelfs maar aan te kijken.
Een tijd later wilden Sneeuwwitje en Rozerood samen een maaltje vis gaan vangen. Toen ze vlakbij de beek waren, zagen ze, dat iets als een reuzegrote sprinkhaan naar 't water toe sprong, alsof hij erin wilde springen. Ze liepen erheen en herkenden de dwerg. "Waar wil je naar toe?" vroeg Rozerood, "je wou toch niet 't water in?" - "Zo'n gek ben ik niet!" schreeuwde de dwerg, "zien jullie dan niet, dat die verwenste vis me erin wil trekken?" Het kleine wezen had er zitten vissen, en helaas had de wind z'n baard in de hengel verward; en toen vlak daarna een grote vis beet, had het kleine schepsel kracht te kort, om het eruit te halen. De vis was de sterkste en trok de dwerg naar zich toe. Wel hield hij zich aan alle halmen en rietpluimen vast, maar dat hielp niet veel: hij moest alle bewegingen van de vis volgen en was steeds in gevaar in 't water te worden getrokken. De meisjes kwamen precies op tijd; ze hielden hem vast en probeerden de baard van de hengel los te maken, maar dat hielp weinig; baard en snoer zaten vast in elkaar. Er bleef niets anders over, dan het schaartje weer tevoorschijn te halen en de baard af te knippen, waarbij een klein gedeelte verloren ging. Toen de dwerg dat zag, schreeuwde hij hun toe: "Zijn dat manieren, slampampers, om iemands aangezicht te schenden? Is het niet genoeg, dat de punt al van mijn baard is genomen? Nu knippen jullie er het beste stuk af; ik kan me gewoon niet vertonen aan de familie. Ik wou dat jullie moest lopen en je schoenzolen verloren hadden!" en toen haalde hij een zak vol parels, die in 't riet lag, en zonder verder een woord te zeggen, sleepte hij die weg en verdween achter een steen. Kort daarna zond de moeder de beide meisjes naar de stad, om garen te kopen, naalden, band en veters. De weg ging over de hei, en daar lagen hier en daar grote rotsblokken. Daar zagen ze een grote vogel in de lucht; hij ging langzaam in kringen boven hun hoofd steeds dieper dalend, eindelijk kwam hij op een rots in hun nabijheid neergestreken. Vlak daarna hoorden ze een doordringende jammerkreet. Ze kwamen aanlopen en zagen tot hun schrik, dat de arend hun oude bekende, de dwerg, gepakt had en hem mee wilde nemen. De medelijdende kinderen hielden het mannetje dadelijk vast, en sjorden zo lang aan die arend dat hij zijn buit losliet. Toen de dwerg van zijn eerste schrik bekomen was, schreeuwde hij met een krijsende stem: "Kun je niet wat fatsoenlijker met me omgaan? Je hebt me getrokken aan mijn dunne jasje, zodat het overal vol met gaten en scheuren zit; onhandige domoren die jullie zijn!" En toen nam hij een zak edelstenen en glipte weer onder de rots in z'n hol. De meisjes waren allang gewend aan zijn ondankbaarheid, ze gingen verder en deden in de stad boodschappen. Op de terugweg kwamen ze weer de heide over, en daar verrasten ze de dwerg, die op een mooi plekje de zak met edelstenen had uitgeschud en geen ogenblik gedacht had, dat er zo laat nog iemand langs zou komen. De avondzon scheen in de schitterende stenen, ze flonkerden en straalden zo prachtig, in alle kleuren, dat de kinderen bleven staan en keken. "Wat staan jullie daar alsof kijken niks kost!" schreeuwde de dwerg ui z'n asgrauw gezicht werd purperrood van boosheid. En hij wilde z'n scheldpartij voortzetten, toen opeens een luid gebrom weerklonk en een zwarte beer uit 't bos kwam aandraven. Vol schrik sprong de dwerg op, maar hij kon niet meer bij zijn schuilhoek komen, de beer was al te dichtbij. Toen riep hij in angst: "Lieve beste beer, vergeef me, ik zal u al mijn schatten geven, kijk eens naar die mooie edelstenen, die daar liggen. Laat mij leven; wat heb je aan mij, klein onderkruipsel? Je proeft me nauwelijks tussen je tanden, neem liever die twee goddeloze meisjes, dat is een lekker hapje voor je, vet als jonge kwartels; eet die op in Godsnaam." De beer bekommerde zich niet om dit gepraat, gaf het lelijk gedrocht een enkele slag met zijn poot, en 't bleef roerloos liggen.
De meisjes waren weggehold, maar de beer riep hen na: "Sneeuwwitje en Rozerood, wees maar niet bang, ik ga met jullie mee!" Nu herkenden ze hem aan zijn stem, ze bleven staan, en toen de beer bij hen was, viel opeens het berevel weg en daar stond hij als een knappe kerel en hij was helemaal in 't goud gekleed. "Ik ben een koningszoon," zei hij, "en ik was betoverd door die gruwelijke dwerg, die mijn schatten had gestolen; ik moest door de bossen lopen als een wilde beer, tot zijn dood me zou verlossen, maar nu heeft hij z'n welverdiende straf."
Sneeuwwitje is met hem getrouwd, en Rozerood met zijn broer; ze deelden de schatten met elkaar, want de dwerg had alles in z'n hol gesleept. De oude moeder leefde nog heel lang en gelukkig bij haar kinderen. Maar ze nam de twee rozeboompjes mee, en die stonden voor haar venster en bloeiden jaar op jaar met de mooiste rozen, wit en rood.