The sea-hare


Het zeehaasje


There was once upon a time a princess, who, high under the battlements in her castle, had an apartment with twelve windows, which looked out in every possible direction, and when she climbed up to it and looked around her, she could inspect her whole kingdom. When she looked out of the first, her sight was more keen than that of any other human being; from the second she could see still better, from the third more distinctly still, and so it went on, until the twelfth, from which she saw everything above the earth and under the earth, and nothing at all could be kept secret from her. Moreover, as she was haughty, and would be subject to no one, but wished to keep the dominion for herself alone, she caused it to be proclaimed that no one should ever be her husband who could not conceal himself from her so effectually, that it should be quite impossible for her to find him. He who tried this, however, and was discovered by her, was to have his head struck off, and stuck on a post. Ninety-seven posts with the heads of dead men were already standing before the castle, and no one had come forward for a long time. The princess was delighted, and thought to herself, "Now I shall be free as long as I live." Then three brothers appeared before her, and announced to her that they were desirous of trying their luck. The eldest believed he would be quite safe if he crept into a lime-pit, but she saw him from the first window, made him come out, and had his head cut off. The second crept into the cellar of the palace, but she perceived him also from the first window, and his fate was sealed. His head was placed on the nine and ninetieth post. Then the youngest came to her and entreated her to give him a day for consideration, and also to be so gracious as to overlook it if she should happen to discover him twice, but if he failed the third time, he would look on his life as over. As he was so handsome, and begged so earnestly, she said, "Yes, I will grant thee that, but thou wilt not succeed."
Next day he meditated for a long time how he should hide himself, but all in vain. Then he seized his gun and went out hunting. He saw a raven, took a good aim at him, and was just going to fire, when the bird cried, "Don't shoot; I will make it worth thy while not." He put his gun down, went on, and came to a lake where he surprised a large fish which had come up from the depths below to the surface of the water. When he had aimed at it, the fish cried, "Don't shoot, and I will make it worth thy while." He allowed it to dive down again, went onwards, and met a fox which was lame. He fired and missed it, and the fox cried, "You had much better come here and draw the thorn out of my foot for me." He did this; but then he wanted to kill the fox and skin it, the fox said, "Stop, and I will make it worth thy while." The youth let him go, and then as it was evening, returned home.
Next day he was to hide himself; but howsoever much he puzzled his brains over it, he did not know where. He went into the forest to the raven and said, "I let thee live on, so now tell me where I am to hide myself, so that the King's daughter shall not see me." The raven hung his head and thought it over for a longtime. At length he croaked, "I have it." He fetched an egg out of his nest, cut it into two parts, and shut the youth inside it; then made it whole again, and seated himself on it. When the King's daughter went to the first window she could not discover him, nor could she from the others, and she began to be uneasy, but from the eleventh she saw him. She ordered the raven to be shot, and the egg to be brought and broken, and the youth was forced to come out. She said, "For once thou art excused, but if thou dost not do better than this, thou art lost!"
Next day he went to the lake, called the fish to him and said, "I suffered thee to live, now tell me where to hide myself so that the King's daughter may not see me." The fish thought for a while, and at last cried, "I have it! I will shut thee up in my stomach." He swallowed him, and went down to the bottom of the lake. The King's daughter looked through her windows, and even from the eleventh did not see him, and was alarmed; but at length from the twelfth she saw him. She ordered the fish to be caught and killed, and then the youth appeared. Every one can imagine what a state of mind he was in. She said, "Twice thou art forgiven, but be sure that thy head will be set on the hundredth post."
On the last day, he went with a heavy heart into the country, and met the fox. "Thou knowest how to find all kinds of hiding-places," said he; "I let thee live, now advise me where I shall hide myself so that the King's daughter shall not discover me." - "That's a hard task," answered the fox, looking very thoughtful. At length he cried, "I have it!" and went with him to a spring, dipped himself in it, and came out as a stall-keeper in the market, and dealer in animals. The youth had to dip himself in the water also, and was changed into a small sea-hare. The merchant went into the town, and showed the pretty little animal, and many persons gathered together to see it. At length the King's daughter came likewise, and as she liked it very much, she bought it, and gave the merchant a good deal of money for it. Before he gave it over to her, he said to it, "When the King's daughter goes to the window, creep quickly under the braids of he hair." And now the time arrived when she was to search for him. She went to one window after another in turn, from the first to the eleventh, and did not see him. When she did not see him from the twelfth either, she was full of anxiety and anger, and shut it down with such violence that the glass in every window shivered into a thousand pieces, and the whole castle shook.
She went back and felt the sea-hare beneath the braids of her hair. Then she seized it, and threw it on the ground exclaiming, "Away with thee, get out of my sight!" It ran to the merchant, and both of them hurried to the spring, wherein they plunged, and received back their true forms. The youth thanked the fox, and said, "The raven and the fish are idiots compared with thee; thou knowest the right tune to play, there is no denying that!"
The youth went straight to the palace. The princess was already expecting him, and accommodated herself to her destiny. The wedding was solemnized, and now he was king, and lord of all the kingdom. He never told her where he had concealed himself for the third time, and who had helped him, so she believed that he had done everything by his own skill, and she had a great respect for him, for she thought to herself, "He is able to do more than I."
Er was eens een prinses; en die had in haar kasteel, hoog bij de tuinen, een zaal met twaalf vensters, en die keken naar alle hemelstreken. En als ze daar naartoe klom en rondkeek, dan kon ze het hele rijk overzien. Uit het eerste raam zag ze al scherper dan anderen, uit het tweede nog beter, uit het derde nog duidelijker, en zo verder tot aan het twaalfde toe, en van daaruit zag ze alles, wat boven en onder de aarde was; en zo kon niets voor haar verborgen blijven.
Maar omdat ze heel trots was en van niemand de mindere wilde zijn en zelf alleen de heerschappij in handen wilde houden, liet ze afkondigen dat niemand haar heer, meester en gemaal zou worden, die zich niet zo voor haar kon verstoppen, dat het onmogelijk was voor haar om hem te vinden. Maar als iemand het toch probeerde en ze ontdekte hem, dan ging z'n hoofd eraf en 't hoofd bovenop een paal. Er stonden zo al zeven-en-negentig palen met doodshoofden voor het slot, en in lange tijd had zich ook niemand meer aangemeld. De prinses was zeer tevreden en dacht: "Ik blijf mijn leven lang een vrij mens."
Toen kwamen er drie broers bij haar en die kondigden haar aan, dat ze hun geluk wilden beproeven. De oudste meende al geborgen te zijn als hij in een kalkput kroop, maar ze zag hem al uit het eerste venster, liet hem eruit trekken en hem z'n hoofd afslaan. De tweede kroop in de kelder van 't kasteel, en deze zag ze ook al uit het eerste raam, en 't was met hem gedaan, zijn hoofd kwam op paal negen-en-negentig. Toen kwam de jongste voor haar staan en vroeg om een dag bedenktijd, en hij vroeg ook of ze zo genadig wilde wezen om hem tweemaal de proef te laten doen, als ze hem zou ontdekken; mislukte het voor de derde maal, dan kon hij met z'n leven ook niets meer beginnen. Omdat hij zo'n knappe man was en zo smeekte, zei ze: "Ik wil het het je wel toestaan, maar 't zal je niet lukken."
De volgende dag dacht hij er lang over na, hoe hij zich zou verstoppen, maar het was tevergeefs. Toen greep hij z'n buks en ging op jacht. Daar zag hij een raaf en nam hem op de korrel, hij wou juist vuren, toen riep de raaf: "Niet schieten! ik zal het je vergelden!" Hij liet de loop zakken, trok verder en kwam bij een meer waar hij een grote vis betrapte, die uit de diepte naar de oppervlakte was komen zwemmen. Toen hij aanlegde, riep de vis: "Niet schieten! Ik zal het je vergelden!" Hij liet toe dat de vis weer onderdook en ging verder en daar kwam hij een vos tegen; en die vos hinkte. Hij legde aan en schoot mis en toen riep de vos: "Kom liever hier en haal me die doren uit mijn poot." Nu deed hij dat wel, maar dan wilde hij de vos doden en hem z'n pels aftrekken. De vos zei: "Laat dat, ik zal 't je vergelden!" De jonge man liet hem toen maar lopen, en omdat de avond gevallen was, ging hij naar huis.
De volgende dag moest hij zich verstoppen, maar hoe hij er zich z'n hoofd ook over brak, hij wist niet waar hij heen moest. Toen ging hij naar het bos, naar de raaf, en zei: "Ik heb je in leven gelaten; zeg mij nu eens waar ik me verstoppen moet, zodat de prinses me niet kan zien." De raaf liet de kop hangen en dacht er lang over na. Eindelijk kraste hij: "Ik heb het!" Hij haalde een ei uit zijn nest, brak het in tweeën, en sloot de jongeman daarin op, toen maakte hij het weer heel en ging er tenslotte zelf op zitten.
Toen de prinses voor het eerste raam kwam, kon ze hem niet vinden, ook niet voor het volgende raam, en ze begon al bang te worden, maar uit het elfde raam zag ze hem. Ze liet de raaf doodschieten, het ei halen en breken, en de jonge man moest eruit komen. Ze zei: "Eenmaal heb ik je het leven geschonken. Maar als je 't niet beter kunt, dan ben je verloren."
De volgende dag ging hij naar het meer; riep de vis en sprak: "Ik heb je het leven geschonken, zeg mij nu eens hoe ik mij verbergen kan zodat de prinses me niet ziet." De vis dacht lang na, eindelijk riep hij: "Ik heb het! Ik zal je verstoppen in mijn eigen maag." Hij slokte hem op, en ging naar de bodem van de zee. De prinses was al aan het kijken door haar vensters, en ook door het elfde venster zag ze hem nog niet, en ze was uit 't veld geslagen, maar eindelijk, door het twaalfde venster, daar zag ze hem. Ze liet de vis vangen en doodmaken, en daar kwam de jonge man te voorschijn. En iedereen kan zich indenken, hoe het hem te moede was. Zij sprak: "Tweemaal is je de kans gegeven, maar jouw hoofd zal wel op de honderdste paal komen."
De laatste dag ging hij bang naar buiten en hij kwam de vos tegen. "Jij weet altijd alle schuilhoeken," zei hij. "Ik heb je in leven gelaten, maar nu moet je me ook raad geven, waar ik me moet verstoppen, zodat de prinses mij niet kan vinden." - "Dat is moeilijk," zei de vos en zette een bedenkelijk gezicht. Eindelijk riep hij: "Ik heb het!" Hij ging met hem naar een bron. Daar dook hij kopje-onder en hij kwam er uit als marskramer en handelaar in dieren. Dat moest de jonge man ook doen en hij dook eruit op als een zeeslak. De koopman ging naar de stad en liet het aardig beestje overal zien. Er liep een massa volk te hoop om ernaar te kijken. Tenslotte kwam de prinses zelf ook, en omdat ze het een bijzonder leuk dier vond, kocht ze het en betaalde er de koopman voor, een heleboel geld. Voor hij 't haar gaf, zei hij tegen 't diertje: "Als de prinses naar die ramen gaat, kruip dan onder haar vlecht."
Nu kwam de tijd waarop ze hem moest gaan zoeken. Ze ging de rij af, van het eerste raam tot het elfde toe. En ze zag hem niet. En toen ze hem ook door het twaalfde raam niet zag, was ze bang en boos en sloeg het met zoveel geweld dicht, dat het glas van alle ramen stuk sprong en 't hele slot dreunde.
Ze ging de zaal uit, voelde de zeeslak onder haar vlecht en toen pakte ze hem beet, gooide hem neer en riep: "Weg! Uit m'n ogen!" en het dier rende naar de koopman en ze snelden samen weer naar de bron en daar doken ze in en kregen hun werkelijke gedaante weer terug. De jongeman bedankte de vos en zei: "De raaf en de vis zijn nog oerdom bij jou vergeleken, jij weet alles, dat is zeker!"
Rechttoe rechtaan ging de jongeman naar het slot. De prinses wachtte al op hem en schikte zich in haar lot. Er werd bruiloft gevierd, en nu was hij koning, en meester van het hele rijk. Nooit heeft hij haar verteld, waar hij zich voor de derde maal had verstopt, en wie hem behulpzaam was geweest; en zo geloofde ze, dat hij dat alles aan z'n eigen kunst te danken had, en ze had ontzag voor hem, want ze dacht bij zichzelf: "Die kan meer dan jij!"