Fitcher's Bird


Con chim kỳ lạ


There was once a wizard who used to take the form of a poor man, and went to houses and begged, and caught pretty girls. No one knew whither he carried them, for they were never seen more. One day he appeared before the door of a man who had three pretty daughters; he looked like a poor weak beggar, and carried a basket on his back, as if he meant to collect charitable gifts in it. He begged for a little food, and when the eldest daughter came out and was just reaching him a piece of bread, he did but touch her, and she was forced to jump into his basket. Thereupon he hurried away with long strides, and carried her away into a dark forest to his house, which stood in the midst of it. Everything in the house was magnificent; he gave her whatsoever she could possibly desire, and said: "My darling, thou wilt certainly be happy with me, for thou hast everything thy heart can wish for." This lasted a few days, and then he said: "I must journey forth, and leave thee alone for a short time; there are the keys of the house; thou mayst go everywhere and look at everything except into one room, which this little key here opens, and there I forbid thee to go on pain of death." He likewise gave her an egg and said: "Preserve the egg carefully for me, and carry it continually about with thee, for a great misfortune would arise from the loss of it." She took the keys and the egg, and promised to obey him in everything. When he was gone, she went all round the house from the bottom to the top, and examined everything. The rooms shone with silver and gold, and she thought she had never seen such great splendour. At length she came to the forbidden door; she wished to pass it by, but curiosity let her have no rest. She examined the key, it looked just like any other; she put it in the keyhole and turned it a little, and the door sprang open. But what did she see when she went in? A great bloody basin stood in the middle of the room, and therein lay human beings, dead and hewn to pieces, and hard by was a block of wood, and a gleaming axe lay upon it. She was so terribly alarmed that the egg which she held in her hand fell into the basin. She got it out and washed the blood off, but in vain, it appeared again in a moment. She washed and scrubbed, but she could not get it out.
It was not long before the man came back from his journey, and the first things which he asked for were the key and the egg. She gave them to him, but she trembled as she did so, and he saw at once by the red spots that she had been in the bloody chamber. "Since thou hast gone into the room against my will," said he, "thou shalt go back into it against thine own. Thy life is ended." He threw her down, dragged her thither by her hair, cut her head off on the block, and hewed her in pieces so that her blood ran on the ground. Then he threw her into the basin with the rest.
"Now I will fetch myself the second," said the wizard, and again he went to the house in the shape of a poor man, and begged. Then the second daughter brought him a piece of bread; he caught her like the first, by simply touching her, and carried her away. She did not fare better than her sister. She allowed herself to be led away by her curiosity, opened the door of the bloody chamber, looked in, and had to atone for it with her life on the wizard's return. Then he went and brought the third sister, but she was clever and crafty. When he had given her the keys and the egg, and had left her, she first put the egg away with great care, and then she examined the house, and at last went into the forbidden room. Alas, what did she behold! Both her sisters lay there in the basin, cruelly murdered, and cut in pieces. But she began to gather their limbs together and put them in order, head, body, arms and legs. And when nothing further was wanting the limbs began to move and unite themselves together, and both the maidens opened their eyes and were once more alive. Then they rejoiced and kissed and caressed each other. On his arrival, the man at once demanded the keys and the egg, and as he could perceive no trace of any blood on it, he said: "Thou hast stood the test, thou shalt be my bride." He now had no longer any power over her, and was forced to do whatsoever she desired. "Oh, very well," said she, "thou shalt first take a basketful of gold to my father and mother, and carry it thyself on thy back; in the meantime I will prepare for the wedding." Then she ran to her sisters, whom she had hidden in a little chamber, and said: "The moment has come when I can save you. The wretch shall himself carry you home again, but as soon as you are at home send help to me." She put both of them in a basket and covered them quite over with gold, so that nothing of them was to be seen, then she called in the wizard and said to him: "Now carry the basket away, but I shall look through my little window and watch to see if thou stoppest on the way to stand or to rest."
The wizard raised the basket on his back and went away with it, but it weighed him down so heavily that the perspiration streamed from his face. Then he sat down and wanted to rest awhile, but immediately one of the girls in the basket cried: "I am looking through my little window, and I see that thou art resting. Wilt thou go on at once?" He thought it was his bride who was calling that to him; and got up on his legs again. Once more he was going to sit down, but instantly she cried: "I am looking through my little window, and I see that thou art resting. Wilt thou go on directly?" And whenever he stood still, she cried this, and then he was forced to go onwards, until at last, groaning and out of breath, he took the basket with the gold and the two maidens into their parents' house.
At home, however, the bride prepared the marriage-feast, and sent invitations to the friends of the wizard. Then she took a skull with grinning teeth, put some ornaments on it and a wreath of flowers, carried it upstairs to the garret-window, and let it look out from thence. When all was ready, she got into a barrel of honey, and then cut the feather-bed open and rolled herself in it, until she looked like a wondrous bird, and no one could recognize her. Then she went out of the house, and on her way she met some of the wedding-guests, who asked:
"O, Fitcher's bird, how com'st thou here?"
"I come from Fitcher's house quite near."
"And what may the young bride be doing?"
"From cellar to garret she's swept all clean,
And now from the window she's peeping, I ween."
At last she met the bridegroom, who was coming slowly back. He, like the others, asked:
"O, Fitcher's bird, how com'st thou here?"
"I come from Fitcher's house quite near."
"And what may the young bride be doing?
"From cellar to garret she's swept all clean,
And now from the window she's peeping, I ween."
The bridegroom looked up, saw the decked-out skull, thought it was his bride, and nodded to her, greeting her kindly. But when he and his guests had all gone into the house, the brothers and kinsmen of the bride, who had been sent to rescue her, arrived. They locked all the doors of the house, that no one might escape, set fire to it, and the wizard and all his crew had to burn.
Ngày xửa ngày xưa, có một tên phù thủy thường giả dạng người ăn xin để lân la tới các nhà và bắt đi những cô gái đẹp. Không có một ai biết các cô bị đem đi đâu, chỉ biết chẳng có cô nào trở về.
Ngày kia, hắn đến nhà người đàn ông có ba cô con gái xinh đẹp. Ai cũng tưởng hắn là một người ăn xin ốm yếu, lưng đeo sọt để đựng những gì xin được. Hắn xin chút thức ăn. Người chị lớn nhất ra đưa cho bánh mì bị hắn vuốt tay và cô chị nhảy ngay vào trong sọt. Ngay sau đó hắn vội vã đi khỏi nhà và vào trong rừng. Ngôi nhà của hắn ở giữa rừng sâu. Mọi vật dụng trong nhà đều đẹp và sang trọng. Cô thích gì cũng được hắn chiều theo. Hắn nói:
- Của quý của anh, những gì em muốn, em sẽ được hài lòng khi ở bên anh.
Được vài ngày như vậy, một hôm hắn nói:
- Anh phải xa nhà mấy ngày, em ở nhà một mình. Đây là chùm chìa khóa. Em có thể mở cửa các phòng để xem, duy có căn phòng mở bằng chiếc chìa khóa này thì cấm em không được mở ra. Em có thể mất mạng vì chuyện đó đấy!
Rồi hắn đưa cho cô quả trứng và dặn:
- Em hãy giữ cẩn thận quả trứng này, tốt nhất là luôn giữ bên mình. Nếu mất quả trứng thì điều bất hạnh lớn sẽ ập đến.
Cô nhận chùm chìa khóa và quả trứng, hứa sẽ làm đúng như lời hắn dặn. Sau khi hắn đi khỏi nhà, cô cầm chùm chìa khóa đi mở các buồng trên, buồng dưới trong nhà, cô thấy buồng nào cũng toàn đồ bằng vàng, bạc. Đúng là đời cô chưa từng nhìn thấy cảnh giàu sang lộng lẫy như vậy! Cuối cùng cô tới căn phòng cấm mở, cô định đi qua, nhưng tính tò mò thôi thúc làm cô không kiềm chế được, cô thấy chìa khóa phòng cũng na ná giống như những chiếc chìa khóa khác. Cô cắm chìa mở. Cánh cửa bật mở. Bước vào trong phòng cô thấy một vạc máu ở giữa phòng, xung quanh là xác người bị chặt thành từng khúc, cạnh đó là cái rìu sáng loáng cắm phập trên thớt gỗ. Trong lúc hoảng sợ, cô đánh rơi quả trứng vào trong vạc máu. Cô vớt trứng ra, đem lau rửa, nhưng không làm sao lau rửa cho hết được.
Sau đó ít lâu người chồng trở về. Việc đầu tiên hắn hỏi là chùm chìa khóa và quả trứng. Cô vừa run vừa đưa cho cồng chìa khóa và quả trứng. Nhìn vết đỏ ở quả trứng hắn biết ngay là cô đã ở trong căn phòng đầy máu. Hắn nói:
- Tại sao mi lại dám trái ý ta mở căn phòng ấy. Vậy thì mi phải vào căn phòng ấy trở lại. Mi tự ý thì đời mi coi như chấm dứt.
Hắn túm tóc cô kéo đi tới căn phòng, hắn cầm rìu chặt đầu, chặt người thành nhiều khúc làm máu chảy lênh láng khắp nền nhà. Rồi hắn ném tất cả vào trong một cái vạc. Làm xong, hắn nói:
- Giờ ta đi bắt đứa thứ hai.
Tên phù thủy lại giả dạng là người ăn xin tới nhà, cô thứ hai mang bánh mì cho người ăn xin thì bị hắn vuốt tay và cô nhảy ngay vào trong sọt của hắn. Hắn vội vã đi khỏi nhà và mang cô về ngôi nhà hắn ở giữa rừng sâu. Số phận cô cũng chẳng khác gì cô chị. Cô cũng bị tính tò mò thôi thúc nên mở căn phòng cấm và bước vào xem. Sau chuyến đi xa trở về của tên phù thủy, cô cũng bị hắn ám hại. Rồi sau đó tên phù thủy lại đi bắt người thứ ba, cô em út này rất khôn ngoan láu lỉnh.
Trước khi ra đi tên phù thủy giao chìa khóa và quả trứng cho cô. Đợi cho hắn đi khỏi nhà, cô cất quả trứng đi và tay cầm chìa khóa đi mở cửa các buồng xem. Buồng cô mở cuối cùng là căn phòng cấm.
Trời, cảnh khủng khiếp hiện trước mặt cô: xác hai chị bị giết và bị chặt ra từng khúc vất ở trong vạc. Cô bình tĩnh nhặt xác đặt trên nền nhà, xếp theo thứ tự đầu, thân, tay, chân. Các bộ phận tự động gắn liền lại với nhau, hai cô chị sống lại và từ từ mở mắt. Ba chị em hết sức vui mừng, ôm hôn nhau thắm thiết.
Vừa mới về tới nhà tên phù thủy đã hỏi ngay chìa khóa và quả trứng. Hắn không thấy có vết gì ở quả trứng nên nói:
- Cô đã vượt qua thử thách. Giờ đây cô là vợ chưa cưới của tôi.
Cùng với lời nói đó, phép thuật của tên phù thủy cũng hết hiệu lực. Giờ đây hắn phải làm tất cả những gì cô gái nói. Cô bảo:
- Cũng được. Anh phải mang ngay một sọt đầy vàng tới cho cha mẹ em. Trong lúc đó thì em chuẩn bị cho lễ cưới.
Cô liền chạy tới chỗ ẩn của hai chị và nói:
- Khoảnh khắc em có thể cứu hai chị đã đến. Tên quái ác kia sẽ mang hai chị về nhà. Về tới nhà, hai chị phái ngay người đến cứu em nhé!
Cô đặt hai chị vào trong sọt và phủ đầy vàng lên trên. Rồi cô gọi tên phù thủy tới và nói:
- Anh đem sọt này cho cha mẹ em, nhớ đừng có dừng nghỉ dọc đường, em sẽ nhìn qua cửa sổ theo dõi anh!
Tên phù thủy đeo sọt lên lưng và lên đường. Đường dài, sọt nặng làm hắn nhễ nhãi mồ hôi. Hắn vừa mới dừng chân, tính ngồi nghỉ một lát thì nghe thấy có tiếng vọng ra từ cái sọt:
- Nhìn qua cửa sổ em thấy anh dừng nghỉ, anh tiếp tục lên đường nhé!
Tên phù thủy cứ tưởng vợ mình nhắc, hắn đứng dậy đi tiếp.
Đi được một chặng dài, hắn vừa mới dừng chân tính ngồi xuống nghỉ thì lại nghe tiếng nói:
- Nhìn qua cửa sổ em thấy anh dừng nghỉ, anh tiếp tục lên đường nhé!
Cứ mỗi khi dừng lại tính nghỉ, hắn lại nghe tiếng nói nhắc, hắn lại phải gắng đi tiếp. Cuối cùng hắn phải vừa đi vừa thở phì phò, gắng sức lắm hắn mới tới được nhà bố mẹ vợ để đưa sọt đầy vàng.
Ở nhà cô dâu chuẩn bị cho lễ cưới, cô mời bè bạn của tên phù thủy tới dự. Cô lấu một cái đầu lâu, lấy một vòng hoa trùm lên cái đầu lâu và lấy hoa lá trang trí thêm lên. Rồi cô treo nó lên cửa sổ ở trên mái nhà, nom như nó đang ngó xuống nhìn khách tới.
Mọi việc xong đâu vào đấy, cô tự trang điểm cho mình bằng lông chim nên nom cô như một con chim kỳ lạ, không ai nhận ra được cô nữa. Cô vừa mới ra khỏi nhà được một quãng thì gặp khách mời dự đám cưới. Họ hỏi:
- Này chim kỳ lạ, chim bay từ đâu tới đây?
- Chim từ chỗ Fitze tới đây.
- Thế cô dâu đang làm gì?
- Cô dâu đã quét dọn nhà cửa,
Cô đang ở bên cửa sổ trên mái nhà ngó xuống.
Cô đi tiếp một quãng nữa thì gặp tên phủ thủy đang trên đường về nhà. Hắn hỏi:
- Này chim kỳ lạ, chim bay từ đâu tới đây?
- Chim từ chỗ Fitze tới đây.
- Thế cô dâu đang làm gì?
- Cô dâu đã quét dọn nhà cửa,
Cô đang ở bên cửa sổ trên mái nhà ngó xuống.
Về tới nhà, tên phù thủy ngó lên cửa sổ trên mái nhà cứ tưởng là vợ chưa cưới của mình nên hắn vẫy tay gật đầu chào.
Khi khách dự đám cưới tới đông đủ thì cũng là lúc cô gái và các anh trai và bà con họ hàng cô dâu tới nơi. Họ đóng tất cả các cửa lại, không cho một ai ra ngoài. Rồi họ châm lửa đốt nhà. Thế là tên phù thủy cùng đồng bọn bị thiêu chết.


Dịch: Lương Văn Hồng, © Lương Văn Hồng