Sự tích hoa cẩm chướng


The pink


Đã nhiều năm trôi qua mà hoàng hậu vẫn chưa có con, vì thế sáng nào hoàng hậu cũng ra vườn thượng uyển quay về phía mặt trời cầu xin thượng đế rộng lòng thương cho một mụn con, dù đó là con trai hay con gái.
Một ngày kia có thiên thần từ trên trời xuống và bảo:
- Hoàng hậu cứ yên tâm, hoàng hậu sẽ sanh con trai. Hoàng tử là người có phép lạ, những gì hoàng tử mong muốn là sẽ có thực.
Hoàng hậu nói lại tin mừng với nhà vua. Sau thời gian hoàng hậu sinh con trai, nhà vua hết sức vui mừng.
Khi hoàng tử đã biết đi, sáng nào hoàng hậu cũng dẫn con trai đi dạo chơi trong vườn bách thú, rửa tay chân ở những giếng nước trong veo. Có lần hoàng tử nằm trong lòng mẹ ngủ, hoàng hậu cũng ngủ say luôn mà không hề hay biết. Giữa lúc đó thì người đầu bếp già đi tới, bác biết rằng đứa trẻ có phép lạ, nên bế đứa bé đem giấu kín ở một nơi do một vú nuôi cho bú. Bác đem cắt tiết một con gà mái, lấy máu rỏ vào tạp dề và áo quần của hoàng hậu, rồi chạy đi tâu thưa với nhà vua rằng hoàng hậu đã để thú dữ vồ bắt mất hoàng tử. Khi chính mắt mình nhìn thấy máu vấy ở tạp dề và áo quần của hoàng hậu thì nhà vua lại càng tin lời nói của người đầu bếp là đúng. Nhà vua nổi giận, sai xây một cái tháp thật sâu, sâu đến nỗi ánh sáng mặt trời cũng như mặt trăng không bao giờ chiếu tới. Lối ra vào tháp được xây kín lại sau khi đã nhốt hoàng hậu ở trong đó, hoàng hậu sẽ bị nhốt bảy năm liền, không ai được phép mang đồ ăn thức uống cho hoàng hậu để bà bị chết dần chết mòn ở trong tháp.
Tưởng chừng cuộc đời hoàng hậu kết thúc như vậy, nhưng thượng đế cho hai thiên thần hiện hình là hai con chim bồ câu trắng hàng ngày hai lần bay vào trong tháp mang theo đồ ăn thức uống cho hoàng hậu, chim nuôi hoàng hậu như vậy tới khi hạn bảy năm đã hết.
Người đầu bếp vẫn làm trong cung vua, có lần bác nghĩ, đứa trẻ có phép lạ, nếu mình cứ ở đây mãi rất có thể mình gặp rủi ro vì nó. Nghĩ vậy nên bác trốn khỏi cung vua tới chỗ đứa bé. Đứa bé giờ đã lớn, tự biết rằng mình có phép lạ, thấy bác đầu bếp em nói:
- Bác có muốn sống trong cung điện nguy nga có vườn thượng uyển không?
Lời nói em vừa dứt thì toàn cảnh cung điện và vườn hiện ra đúng như điều em ước.
Sống như vậy được một thời gian, một hôm bác nói với hoàng tử:
- Sống một mình mãi con sẽ thấy buồn. Sao con không ước có một người vợ hiền sống chung.
Lời mong ước của hoàng tử đã thành sự thực, đứng trước hoàng tử là một thiếu nữ đẹp tuyệt vời, đẹp hơn cả người trong tranh. Hai người rất thương yêu nhau, thường cùng nhau đi dạo chơi trong vườn thượng uyển, còn đầu bếp thì hay đi săn, dáng nom như một nhà quý tộc.
Có lần bác chợt nghĩ, rất có thể hoàng tử lại ước được sống cạnh vua cha, và lúc đó bác không biết sẽ tính sao cho thoát chết. Bác gọi thiếu nữ cùng đi dạo trong vườn và nói:
- Đêm nay, khi hoàng tử ngủ say, hãy tới bên giừng lấy dao nhọn đâm xuyên tim, rồi mang tim và lưỡi của nó cho ta, nếu không làm đúng như lời ta dặn thì mất mạng đấy.
Nói rồi bác bỏ đi. Ngày hôm sau bác đến chỗ thiếu nữ và hỏi. Thiếu nữ đáp:
- Tại sao con lại đi hại một người vô tội, một người chẳng hại ai bao giờ.
Bác đầu bếp lại nói:
- Nếu con không làm việc đó thì con phải thế mạng mình vào đó.
Khi người đầu bếp đi khỏi, nàng sai người bắt một con hươu đem làm thịt, lấy tim và lưỡi để lên một cái đĩa. Nhìn qua cửa sổ nàng thấy bác đầu bếp đang đi tới, nàng bảo hoàng tử:
- Chàng hãy lên giường trùm chăn.
Bác đầu bếp độc ác vừa mới bước vào đã hỏi ngay:
- Tim và lưỡi của hoàng tử đâu?
Thiếu nữ đưa cho bác cái đĩa, còn hoàng tử thì tung chăn ra và quát:
- Này ông già tội lỗi kia, cớ sao ông lại muốn giết tôi? Giờ tôi nói cho ông nghe, ông sẽ biến thành con chó mực, cổ đeo xích vàng, chỉ ăn than hồng nên bao giờ cũng có ngọn lửa đỏ thổi ra từ mõm.
Lời nói vừa chấm dứt thoì người đầu bếp già biến thành một con chó mực cổ đeo xích vàng. Những người làm việc ở nhà bếp phải mang than đỏ hồng đến cho chó mực ăn, ăn xong từ mõm chó luôn luôn có ngọn lửa đỏ thổi ra.
Ngồi một lát bỗng hoàng tử thấy nhớ mẹ, nghĩ không biết hoàng hậu còn sống hay đã chết. Chàng nói với thiếu nữ:
- Ta muốn trở về quê hương xứ sở, nếu nàng muốn về cùng, chúng ta sẽ cùng sống bên nhau.
Thiếu nữ đáp:
- Đường sá xa xôi, lạ nước lạ cái chẳng ai biết mình, liệu biết làm gì mà sống.
Lòng nàng chẳng muốn đi theo, nhưng cả hai lại không muốn phải biệt ly nhau nên chàng để nàng hóa thành một bông hoa cẩm chướng tươi đẹp và chàng luôn luôn mang theo bên mình.
Hoàng tử lên đường trở về quê hương xứ sở, con chó mực lẽo đẽo chạy theo sau. Chàng đi tới bên tháp nơi mẹ chàng bị nhốt. Vì tháp quá cao nên chàng nói ước ao có một chiếc thang thật dài để leo lên. Một chiếc thang dài bắc tới tận ngọn tháp hiện ra, chàng leo lên, từ trên đỉnh tháp chàng nhìn xuống và gọi:
- Hoàng hậu, mẹ yêu quý của con, mẹ còn sống hay là đã chết?
Tiếng bà đáp vọng lên:
- Mẹ vừa mới ăn xong và hãy còn no.
Bà nghĩ, có lẽ các thiên thần lại đến.
Hoàng tử nói:
- Con của mẹ đây, đứa con mà mọi người đinh ninh rằng đã bị thú dữ tha đi mất; con hãy còn sống và về để tìm cách cứu mẹ.
Rồi chàng xuống thang, đi đến cung vua. Chàng nói với lính canh rằng mình là người thợ săn từ xa tới, muốn được làm thợ săn của nhà vua. Nhà vua truyền lệnh cho lính canh, nếu là thợ săn giỏi, có thể săn bắn thú cung cấp đủ cho bếp của nhà vua thì cho vào yết kiến.
Đã lâu nay, ở khu vực quanh cung vua cũng như ở những vùng giáp giới không có chim muông gì cả. Người thợ săn hứa rằng mình có thể săn bắn được đủ thứ thịt thú để nhà vua làm tiệc thết đãi.
Nói rồi, chàng cùng với toán thợ săn của mình vào rừng săn bắn. Chàng cùng với họ quây thành một vòng lớn để ngỏ một đường thoát chạy. Vòng săn đã sẵn sàng, chàng đứng thỉnh cầu. Chỉ một lát sau có hai trăm con thú chạy vào vòng săn, thợ săn chỉ còn mỗi việc là giương súng bắn. Thú bắn được nhiều đến nỗi chở sáu chục xe mới hết. Đã lâu lắm trong cung vua mới lại có một bữa tiệc thịt thú rừng linh đình như vậy.
Nhà vua mừng lắm, cho triệu tất cả quần thần trong triều tới ăn tiệc, một bữa tiệc thật lớn. Khi quần thần đã tới đông đủ, nhà vua bảo người thợ săn:
- Do tài săn bắn của ngươi mà có bữa tiệc hôm nay, ngươi lại đây ngồi cạnh trẫm.
Người thợ săn nói:
- Muốn tâu hoàng thượng, thần chỉ là một tên thợ săn loại tồi.
- Người lại đây ngồi cạnh trẫm.
Nhà vua nhắc đi nhắc lại tới khi người thợ săn lại ngồi cạnh mới thôi.
Ngồi cạnh vua chàng thợ săn lại nhớ tới người mẹ thân yêu của mình. Chàng thầm mong sẽ có một người nào đó trong đám quần thần của nhà vua lên tiếng hỏi, không biết hoàng hậu giờ này thế nào, không biết bà còn sống hay đã chết dần chết mòn ở trong tháp. Vừa mới thầm mong thì tể tướng đã cất lời:
- Muôn tâu hoàng thượng, hoàng thượng cùng quần thần sống những giờ phút vui vẻ, không hiểu giờ này hoàng hậu sống ra sao ở trong tháp, liệu còn sống hay là đã chết mòn mỏi ở trong đó.
Nhà vua đáp:
- Hoàng hậu đã để thú dữ tha đi mất hoàng tử con ta, trẫm không muốn nhắc đến chuyện đó.
Nhà vua vừa dứt lời thì người thợ săn đứng dậy nói:
- Kính thưa vua cha, hoàng hậu hãy còn sống, và chính thần là con hoàng hậu. Không phải thú dữ tha mất hoàng tử mà chính là tên già độc ác kia, tên đầu bếp. Chính hắn lừa lúc hoàng hậu thiu thiu ngủ mà bắt cóc hoàng tử đi, lấy máu gà rỏ vào tạp dề, áo quần của hoàng hậu.
Sau đó chàng dắt con chó mực đeo xích vàng lại và nói tiếp:
- Đây chính là tên già độc ác ấy.
Chàng cho mang than đỏ hồng tới, trước mặt nhà vua cùng triều đình chó ăn than hồng, rồi từ mồm nó thở ra những ngọn lửa hồng.
Nhà vua ngạc nhiên và hỏi, liệu có thể để nó hiện nguyên hình được không. Chàng lại cầu mong, biến cho chó hiện nguyên hình là tên đầu bếp già đeo tạp dề trắng, tay cầm dao.
Nhìn thấy đúng là tên đầu bếp khi xưa của mình, nhà vua nổi giận, truyền sai ném hắn vào ngục tối.
Sau đó người thợ săn nói tiếp:
- Thưa vua cha, không biết vua có muốn thấy người con gái dịu hiền đã nuôi hoàng tử không? Đó cũng chính là người được lệnh phải giết hoàng tử mà không chịu làm, mặc dù trái lệnh là đùa với cái chết.
Nhà vua đáp:
- Tất nhiên trẫm cũng muốn được nhìn thấy…
Hoàng tử nói:
- Kính thưa vua cha, cha sẽ nhìn thấy người ấy mang hình một bông hoa tuyệt đẹp.
Chàng lấy từ trong túi áo ra một bông hoa cẩm chướng đặt lên bàn tiệc, hoa đẹp tuyệt trần, trong đời mình nhà vua chưa từng thấy bông hoa nào đẹp như thế.
Rồi chàng nói:
- Giờ vua cha sẽ nhìn thấy dung nhan người con gái ấy.
Chàng hóa phép biến bông hoa thành một thiếu nữ, người thiếu nữ đứng bên cạnh chàng, nàng đẹp hơn cả người đẹp trong tranh.
Nhà vua truyền sai hai nữ tì và hai người leo xuống hầm sâu dưới tháp đón hoàng hậu về dự tiệc. Tới bàn tiệc hoàng hậu không ăn uống gì cả và nói:
- Nhờ thượng đế rủ lòng thương mà thiếp còn tồn tại, nhưng thiếp cũng sắp được siêu thoát.
Hoàng hậu chỉ sống thêm có ba ngày rồi vĩnh biệt ra đi. Khi đưa đám hoàng hậu có hai con chim bồ câu trắng bay theo, đó chính là hai con chim vẫn mang đồ ăn thức uống cho bà khi bị giam ở trong tháp, đó cũng chính là hai thiên thần từ trên trời xuống. Tên đầu bếp độc ác bị nỗi buồn khổ vô hạn gặm nát tim hắn, chẳng mấy lúc mà hắn tắt thở.
Hoàng tử cưới thiếu nữ xinh đẹp kia, đó chính là bông hoa cẩm chướng mà hoàng tử vẫn mang theo túi áo mình.


Dịch: Lương Văn Hồng, © Lương Văn Hồng
There was once on a time a Queen to whom God had given no children. Every morning she went into the garden and prayed to God in heaven to bestow on her a son or a daughter. Then an angel from heaven came to her and said, "Be at rest, thou shalt have a son with the power of wishing, so that whatsoever in the world he wishes for, that shall he have." Then she went to the King, and told him the joyful tidings, and when the time was come she gave birth to a son, and the King was filled with gladness. Every morning she went with the child to the garden where the wild beasts were kept, and washed herself there in a clear stream. It happened once when the child was a little older, that it was lying in her arms and she fell asleep. Then came the old cook, who knew that the child had the power of wishing, and stole it away, and he took a hen, and cut it in pieces, and dropped some of its blood on the Queen's apron and on her dress. Then he carried the child away to a secret place, where a nurse was obliged to suckle it, and he ran to the King and accused the Queen of having allowed her child to be taken from her by the wild beasts. When the King saw the blood on her apron, he believed this, fell into such a passion that he ordered a high tower to be built, in which neither sun nor moon could be seen, and had his wife put into it, and walled up. Here she was to stay for seven years without meat or drink, and die of hunger. But God sent two angels from heaven in the shape of white doves, which flew to her twice a day, and carried her food until the seven years were over.
The cook, however, thought to himself, "If the child has the power of wishing, and I am here, he might very easily get me into trouble." So he left the palace and went to the boy, who was already big enough to speak, and said to him, "Wish for a beautiful palace for thyself with a garden, and all else that pertains to it." Scarcely were the words out of the boy's mouth, when everything was there that he had wished for. After a while the cook said to him, "It is not well for thee to be so alone, wish for a pretty girl as a companion." Then the King's son wished for one, and she immediately stood before him, and was more beautiful than any painter could have painted her. The two played together, and loved each other with all their hearts, and the old cook went out hunting like a nobleman. The thought, however, occurred to him that the King's son might some day wish to be with his father, and thus bring him into great peril. So he went out and took the maiden aside, and said, "To-night when the boy is asleep, go to his bed and plunge this knife into his heart, and bring me his heart and tongue, and if thou dost not do it, thou shalt lose thy life." Thereupon he went away, and when he returned next day she had not done it, and said, "Why should I shed the blood of an innocent boy who has never harmed any one?" The cook once more said, "If thou dost not do it, it shall cost thee thy own life." When he had gone away, she had a little hind brought to her, and ordered her to be killed, and took her heart and tongue, and laid them on a plate, and when she saw the old man coming, she said to the boy, "Lie down in thy bed, and draw the clothes over thee." Then the wicked wretch came in and said, "Where are the boy's heart and tongue?" The girl reached the plate to him, but the King's son threw off the quilt, and said, "Thou old sinner, why didst thou want to kill me? Now will I pronounce thy sentence. Thou shalt become a black poodle and have a gold collar round thy neck, and shalt eat burning coals, till the flames burst forth from thy throat." And when he had spoken these words, the old man was changed into a poodle dog, and had a gold collar round his neck, and the cooks were ordered to bring up some live coals, and these he ate, until the flames broke forth from his throat. The King's son remained there a short while longer, and he thought of his mother, and wondered if she were still alive. At length he said to the maiden, "I will go home to my own country; if thou wilt go with me, I will provide for thee." - "Ah," she replied, "the way is so long, and what shall I do in a strange land where I am unknown?" As she did not seem quite willing, and as they could not be parted from each other, he wished that she might be changed into a beautiful pink, and took her with him. Then he went away to his own country, and the poodle had to run after him. He went to the tower in which his mother was confined, and as it was so high, he wished for a ladder which would reach up to the very top. Then he mounted up and looked inside, and cried, "Beloved mother, Lady Queen, are you still alive, or are you dead?" She answered, "I have just eaten, and am still satisfied," for she thought the angels were there. Said he, "I am your dear son, whom the wild beasts were said to have torn from your arms; but I am alive still, and will speedily deliver you." Then he descended again, and went to his father, and caused himself to be announced as a strange huntsman, and asked if he could give him a place. The King said yes, if he was skilful and could get game for him, he should come to him, but that deer had never taken up their quarters in any part of the district or country. Then the huntsman promised to procure as much game for him as he could possibly use at the royal table. So he summoned all the huntsmen together, and bade them go out into the forest with him. And he went with them and made them form a great circle, open at one end where he stationed himself, and began to wish. Two hundred deer and more came running inside the circle at once, and the huntsmen shot them. Then they were all placed on sixty country carts, and driven home to the King, and for once he was able to deck his table with game, after having had none at all for years.
Now the King felt great joy at this, and commanded that his entire household should eat with him next day, and made a great feast. When they were all assembled together, he said to the huntsmen, "As thou art so clever, thou shalt sit by me." He replied, "Lord King, your majesty must excuse me, I am a poor huntsman." But the King insisted on it, and said, "Thou shalt sit by me," until he did it. Whilst he was sitting there, he thought of his dearest mother, and wished that one of the King's principal servants would begin to speak of her, and would ask how it was faring with the Queen in the tower, and if she were alive still, or had perished. Hardly had he formed the wish than the marshal began, and said, "Your majesty, we live joyously here, but how is the Queen living in the tower? Is she still alive, or has she died?" But the King replied, "She let my dear son be torn to pieces by wild beasts; I will not have her named." Then the huntsman arose and said, "Gracious lord father, she is alive still, and I am her son, and I was not carried away by wild beasts, but by that wretch the old cook, who tore me from her arms when she was asleep, and sprinkled her apron with the blood of a chicken." Thereupon he took the dog with the golden collar, and said, "That is the wretch!" and caused live coals to be brought, and these the dog was compelled to devour before the sight of all, until flames burst forth from its throat. On this the huntsman asked the King if he would like to see the dog in his true shape, and wished him back into the form of the cook, in the which he stood immediately, with his white apron, and his knife by his side. When the King saw him he fell into a passion, and ordered him to be cast into the deepest dungeon. Then the huntsman spoke further and said, "Father, will you see the maiden who brought me up so tenderly and who was afterwards to murder me, but did not do it, though her own life depended on it?" The King replied, "Yes, I would like to see her." The son said, "Most gracious father, I will show her to you in the form of a beautiful flower," and he thrust his hand into his pocket and brought forth the pink, and placed it on the royal table, and it was so beautiful that the King had never seen one to equal it. Then the son said, "Now will I show her to you in her own form," and wished that she might become a maiden, and she stood there looking so beautiful that no painter could have made her look more so.
And the King sent two waiting-maids and two attendants into the tower, to fetch the Queen and bring her to the royal table. But when she was led in she ate nothing, and said, "The gracious and merciful God who has supported me in the tower, will speedily deliver me." She lived three days more, and then died happily, and when she was buried, the two white doves which had brought her food to the tower, and were angels of heaven, followed her body and seated themselves on her grave. The aged King ordered the cook to be torn in four pieces, but grief consumed the King's own heart, and he soon died. His son married the beautiful maiden whom he had brought with him as a flower in his pocket, and whether they are still alive or not, is known to God.