Ngày xưa có một bà già nghèo khó có một người con trai. Một hôm anh ta nói với mẹ là muốn đi chu du thiên hạ, bà mẹ nói:
- Con làm sao mà đi được, mẹ nghèo không có tiền cho con làm lộ phí.
Người con trai đáp:
- Con sẽ tìm cách xoay xở sống qua ngày, lúc nào con cũng khấn cầu: "Không nhiều, không nhiều, không nhiều."
Gặp toán thuyền chài đang quăng lưới đánh cá anh ta nói:
- Mong trời phù hộ các người, không nhiều, không nhiều, không nhiều.
- Này, anh nói gì đấy.
Khi họ kéo lưới lên, mẻ lưới ít cá, họ liền lấy sào nện cho anh ta một trận nên thân và nói:
- Đã nhiều chưa hay không nhiều?
Anh ta hỏi:
- Thế tôi phải cầu khấn như thế nào?
- Anh phải nói: "Bắt được nhiều, bắt được nhiều."
Anh ta lại tiếp tục cuộc hành trình của mình, giờ thì mồm lúc nào cũng lẩm bẩm:
- Bắt được nhiều, bắt được nhiều.
Đi qua chỗ dân làng đang hành hình một tên cướp, họ đang treo cổ nó lên, anh ta lại nói:
- Chúc dân làng bắt được nhiều, bắt được nhiều.
- Này anh nói gì đấy, bắt được nhiều hở? Một thằng chưa đủ khổ hay sao mà còn phải chúc thế?
Thế là dân làng xúm vào đánh cho anh một trận mềm xương sống.
Ngóc đầu lên anh ta hỏi:
- Thế tôi phải cầu khẩn như thế nào?
- Nói thế này này: Xin trời thương kẻ khốn khó.
Đi được một thôi đường anh thấy một tên trộm đang làm thịt ngựa lấy da. Anh ta lại nói:
- Chào anh bạn, xin trời thương kẻ khốn khó.
- Này, nói gì đấy, thằng khốn khiếp kia?
Rồi tên trộm tiện tay quật roi tới tấp vào mặt anh ta, làm cho xây xẩm cả mặt mày.
Anh ta còn hỏi:
- Thế tôi phải cầu chúc như thế nào?
- Chúc thế này này: Đồ chết toi nằm trong hố.
Rồi anh ta lại lên đường, mồm luôn nói:
- Đồ chết tôi nằm trong hố.
Đúng lúc ấy có một chiếc xe ngựa chở đầy khách đi qua, tới gần xe anh ta nói:
- Xin chào mọi người, đồ chết toi nằm trong hố.
Chiếc xe đang chạy bỗng đổ nghiêng xuống hố, người đánh xe ngựa chạy lại quật roi tới tấp vào chân anh ta.
Bị đòn đau quá, anh ta chỉ còn cách lết bò quay trở về nhà, từ đó anh ta không bao giờ mở mồm nói đến chuyện đi chu du thiên hạ nữa.
- Con làm sao mà đi được, mẹ nghèo không có tiền cho con làm lộ phí.
Người con trai đáp:
- Con sẽ tìm cách xoay xở sống qua ngày, lúc nào con cũng khấn cầu: "Không nhiều, không nhiều, không nhiều."
Gặp toán thuyền chài đang quăng lưới đánh cá anh ta nói:
- Mong trời phù hộ các người, không nhiều, không nhiều, không nhiều.
- Này, anh nói gì đấy.
Khi họ kéo lưới lên, mẻ lưới ít cá, họ liền lấy sào nện cho anh ta một trận nên thân và nói:
- Đã nhiều chưa hay không nhiều?
Anh ta hỏi:
- Thế tôi phải cầu khấn như thế nào?
- Anh phải nói: "Bắt được nhiều, bắt được nhiều."
Anh ta lại tiếp tục cuộc hành trình của mình, giờ thì mồm lúc nào cũng lẩm bẩm:
- Bắt được nhiều, bắt được nhiều.
Đi qua chỗ dân làng đang hành hình một tên cướp, họ đang treo cổ nó lên, anh ta lại nói:
- Chúc dân làng bắt được nhiều, bắt được nhiều.
- Này anh nói gì đấy, bắt được nhiều hở? Một thằng chưa đủ khổ hay sao mà còn phải chúc thế?
Thế là dân làng xúm vào đánh cho anh một trận mềm xương sống.
Ngóc đầu lên anh ta hỏi:
- Thế tôi phải cầu khẩn như thế nào?
- Nói thế này này: Xin trời thương kẻ khốn khó.
Đi được một thôi đường anh thấy một tên trộm đang làm thịt ngựa lấy da. Anh ta lại nói:
- Chào anh bạn, xin trời thương kẻ khốn khó.
- Này, nói gì đấy, thằng khốn khiếp kia?
Rồi tên trộm tiện tay quật roi tới tấp vào mặt anh ta, làm cho xây xẩm cả mặt mày.
Anh ta còn hỏi:
- Thế tôi phải cầu chúc như thế nào?
- Chúc thế này này: Đồ chết toi nằm trong hố.
Rồi anh ta lại lên đường, mồm luôn nói:
- Đồ chết tôi nằm trong hố.
Đúng lúc ấy có một chiếc xe ngựa chở đầy khách đi qua, tới gần xe anh ta nói:
- Xin chào mọi người, đồ chết toi nằm trong hố.
Chiếc xe đang chạy bỗng đổ nghiêng xuống hố, người đánh xe ngựa chạy lại quật roi tới tấp vào chân anh ta.
Bị đòn đau quá, anh ta chỉ còn cách lết bò quay trở về nhà, từ đó anh ta không bao giờ mở mồm nói đến chuyện đi chu du thiên hạ nữa.
Dịch: Lương Văn Hồng, © Lương Văn Hồng
Er was eens een arme vrouw die een zoon had die zo graag wou reizen; toen zei de moeder: "Hoe kun jij op reis gaan? Wij hebben toch helemaal geen geld dat je mee kunt nemen." Toen zei de zoon: "Ik kan me best redden, ik zal aldoor zeggen: Niet veel, niet veel, niet veel."
Zo liep hij een tijdlang en zei aldoor: "Niet veel, niet veel, niet veel." Toen kwam hij bij een groep vissers en zei: "God helpe jullie! niet veel, niet veel, niet veel." - "Wat zeg je daar, kerel, niet veel?" En toen ze het net ophaalden, hadden ze inderdaad niet veel vis gevangen. Meteen met een stok op de jongen af en: "Heb je mij ooit zien dorsen?" - "Wat moet ik dan zeggen?" zei de jongen. "Je moet zeggen: Vang veel, vang veel."
Dan loopt hij weer een hele tijd en zegt: "Vang veel, vang veel," tot hij bij een galg komt, daar zijn zij bezig een arme drommel terecht te stellen. Dan zegt hij: "Goedemorgen, vang veel, vang veel." - "Wat zeg je, kerel, vang veel? Moeten er nog meer booswichten in de wereld komen? Is het zo nog niet genoeg?" Hij krijgt weer een pak ransel. "Wat moet ik dan zeggen?" - "Je moet zeggen: God trooste de arme ziel."
De jongen loopt weer een hele poos en zegt: "God trooste de arme ziel!" Dan komt hij bij een sloot, daar staat een vilder een paard de huid af te stropen. De jongen zegt: "Goedemorgen, God trooste de arme ziel!" - "Wat zeg je, lelijke kerel?" En slaat hem met zijn vildersbijl om de oren dat hij niet meer uit zijn ogen kan kijken. "Wat moet ik dan zeggen?" - "Je moet zeggen: Daar lig je dan in de sloot, kreng."
Dan loopt hij weer verder en zegt aldoor: "Daar lig je dan in de sloot, kreng!" Nu komt hij bij een wagen vol mensen en zegt: "Goedemorgen, daar lig je dan in de sloot, kreng!" Dan kantelt de wagen en valt in een sloot, de knecht pakt de zweep en tuigt de jongen zo af, dat hij weer naar zijn moeder terug moet kruipen. En hij is van zijn leven niet meer op reis gegaan.