The sole


Sự tích con cá thờn bơn


The fishes had for a long time been discontented because no order prevailed in their kingdom. None of them turned aside for the others, but all swam to the right or the left as they fancied, or darted between those who wanted to stay together, or got into their way; and a strong one gave a weak one a blow with its tail, which drove it away, or else swallowed it up without more ado. "How delightful it would be," said they, "if we had a king who enforced law and justice among us!" and they met together to choose for their ruler, the one who could cleave through the water most quickly, and give help to the weak ones.
They placed themselves in rank and file by the shore, and the pike gave the signal with his tail, on which they all started. Like an arrow, the pike darted away, and with him the herring, the gudgeon, the perch, the carp, and all the rest of them. Even the sole swam with them, and hoped to reach the winning-place. All at once, the cry was heard, "The herring is first!" - "Who is first?" screamed angrily the flat envious sole, who had been left far behind, "who is first?" - "The herring! The herring," was the answer. "The naked herring?" cried the jealous creature, "the naked herring?" Since that time the sole's mouth has been at one side for a punishment.
Đã lâu lắm rồi các giống cá sống hỗn độn trong thế giới dưới nước. Chẳng ai thèm chơi với ai, có con lúc thì bơi bên trái, lúc khác lại bơi bên phải, cứ tùy hứng mà bơi. Có con bơi đâm ngang hoặc đứng cản đường của cả một đàn cá. Con nào khỏe thì lấy đuôi đánh một cái là con yếu hơn phải dạt ngang một bên, cá lớn nuốt cá bé mà chẳng hề mảy may suy nghĩ.
Các giống cá đồng thanh nói:
- Nếu chúng ta có một ông vua thì hay biết chừng nào, vua sẽ dùng pháp luật để giữ công bằng trong chúng ta.
Chúng thống nhất là sẽ bầu con cá nào lướt bơi nhanh nhất làm chúa tể loài cá, chúng hy vọng chúa tể sẽ kịp thời đến cứu giúp những con yếu đuối.
Tất cả các loài cá bơi vào bờ xếp hàng. Cá măng vẫy đuôi ra hiệu, tất cả các loài cá đều xuất phát. Cá măng lao nhanh như tên bắn, theo sau là cá mòi, cá bống mú, cá măng rổ, cá chép cùng các loài cá khác. Thờn bơi cũng tham dự cuộc bơi với hy vọng cũng bơi được tới đích.
Bỗng nhiên có tiếng hô:
- Cá mòi dẫn đầu! Cá mòi dẫn đầu rồi!
Cá thờn bơn mình dẹt, vốn hay ganh ghét, bơi mãi phía sau, nghe vậy vội lớn tiếng tỏ bất bình:
- A… ai… dẫn… đầu?
- A… ai… dẫn… đầu?
Có tiếng đáp lại:
- Cá mòi, cá mòi.
Anh chàng tị nạnh lại la:
- Co… con mòi ranh con ấy à, co… con mòi ranh con ấy à.
Cũng vì lần ấy mà thờn bơn bị trời trừng phạt nên mồm mới méo như ngày nay.


Dịch: Lương Văn Hồng, © Lương Văn Hồng