古时候，有个地方夜晚总是漆黑一片，天空就像笼罩着一块黑布。 因为在这里，月亮从来没有升起过，星星也不闪烁。 其实在上帝创造世界时，晚上还是很明亮的。 有一次，有四个年轻人离开了这片国土，来到了另一个国度。 在那儿，当傍晚太阳消失在山后时，树梢上总会挂着一个光球，洒下一片柔和的光华，它虽然不如太阳那样光彩明亮，但一切还是清晰可见。 那些旅客停下来问一个赶车经过的村夫那是什么光。 "这是月亮，"他回答说，"我们市长花了三块钱卖下它，并把它拴在橡树梢头。他每天都得去上油，保持它的清洁，使它能保持明亮。这样他就每周从我们身上收取一块钱。"村夫推着车走了。 他们当中的一个人说："我们也可以用这盏灯，我们家乡也有棵和这一样大的橡树，我们可以把他挂在上面。夜晚不用在黑暗中摸索将有多痛快呀！"第二个说："我来告诉你该怎么办。我们去弄架马车来，把月亮运走。这里的人会再买一个的。"第三个人说："我很会爬树，我来取下它。"第四个买了辆马车。 第三个人爬上树，在月亮上钻了个洞，穿上一根绳子，然后把月亮放了下来。 这个闪闪发光的圆球于是被放在了马车上，他们用一块布盖在上面，以免别人发现是他们偷的。 他们顺利地把月亮运到了自己的国家，把它挂在了一棵高高的橡树上。 这盏新灯立刻光芒四射，照耀着整个大地，所有的房间都充满了光亮，老老少少都喜笑颜开。 矮子走出了石洞，小孩们也穿着小红褂在草地上围着圈子跳起舞来。
那四个人负责给月亮添油、净身，并每周收取一块钱。 但他们慢慢地老了，其中的一个生了病，眼看着不久于人世了，他要求把四分之一的月亮作为他的财产，埋进他的坟墓里。 等他死后，市长爬上了大树，用篱笆剪子剪下了四分之一的灯，放进了他的棺材。 月亮的光芒减弱了，但仍然发光。 第二个人死时，又有四分之一陪了葬，月光又减弱了。 第三个人死后，他也带走了他那一份，月亮更暗了。 当第四个走进坟墓时，原来的黑暗又回来了。 但是月亮的各部分，在阴间又重新拼合在一起，使得那些黑暗中的死人不得安宁，一个个又醒来了。 他们又能睁眼看世界了，觉得非常惊异。 淡淡的月光对他们已是绰绰有余，因为他们的眼睛已变得那样衰弱，经不起太阳的强光。 他们兴奋地爬起来，又开始了从前的生活方式：一些人去看戏跳舞，一些人去客栈要酒喝，醉了就争吵，最后拳脚相加。 吵闹声越来越大，最后传到了天堂。
守卫天堂大门的圣彼得以为下界在造反，就招集了天兵天将，叫他们去击败恶魔，如果他们来侵犯天庭的话。 但是没有恶魔来，于是他便骑上马穿过天门，下到凡间。 在凡间，他叫死者安静下来，让他们重新回到坟墓，从他们手中拿走了月亮，把它挂在了天上。
那四个人负责给月亮添油、净身，并每周收取一块钱。 但他们慢慢地老了，其中的一个生了病，眼看着不久于人世了，他要求把四分之一的月亮作为他的财产，埋进他的坟墓里。 等他死后，市长爬上了大树，用篱笆剪子剪下了四分之一的灯，放进了他的棺材。 月亮的光芒减弱了，但仍然发光。 第二个人死时，又有四分之一陪了葬，月光又减弱了。 第三个人死后，他也带走了他那一份，月亮更暗了。 当第四个走进坟墓时，原来的黑暗又回来了。 但是月亮的各部分，在阴间又重新拼合在一起，使得那些黑暗中的死人不得安宁，一个个又醒来了。 他们又能睁眼看世界了，觉得非常惊异。 淡淡的月光对他们已是绰绰有余，因为他们的眼睛已变得那样衰弱，经不起太阳的强光。 他们兴奋地爬起来，又开始了从前的生活方式：一些人去看戏跳舞，一些人去客栈要酒喝，醉了就争吵，最后拳脚相加。 吵闹声越来越大，最后传到了天堂。
守卫天堂大门的圣彼得以为下界在造反，就招集了天兵天将，叫他们去击败恶魔，如果他们来侵犯天庭的话。 但是没有恶魔来，于是他便骑上马穿过天门，下到凡间。 在凡间，他叫死者安静下来，让他们重新回到坟墓，从他们手中拿走了月亮，把它挂在了天上。
Çok eski zamanlarda bir ülke vardı; orada geceler sanki üzerine siyah bir tül çekilmiş gibi kapkaranlıktı. Çünkü orada hiç ay doğmuyordu. Gökte hiç yıldız görünmüyordu. Dünyanın yaratılışında gece ışığı yeterli geliyordu.
Bir gün bu ülkeden dört çocuk seyahate çıktı; yolları bir başka ülkeye çıktı. Orada güneş dağların ardında kayboluyor, sonra da parlak bir küre bir meşe ağacının üstünde yükselerek etrafa hoş bir ışık saçıyordu. Güneşinki kadar olmasa da bu ışık altında yine her şey iyice görülüyor ve ayırt edilebiliyordu. Oğlanlar hiç ses çıkarmadan durup baktıktan sonra önlerinden arabasıyla geçen bir köylüye bunun nasıl bir ışık olduğunu sordular.
Köylü, "Bu, ay" dedi. "Bizim muhtar onu üç liraya satın alıp meşe ağacına bağladı. Onu her gün yağlayıp temiz tutması gerekiyor ki, hep böyle parlasın! Bu yüzden bizden her hafta birer lira alıyor."
Köylü gittikten sonra oğlanlardan biri, "Bu lambayı biz kullanalım; nasılsa evimizde bir meşe ağacı var; hem de kocaman; bunu ona bağlarız. Geceleri onun altında oynayıp dans etmek ne keyifli olur!" dedi. İkincisi, "Ne yapalım, biliyor musunuz? Arabayla atları alıp ayı buradan taşıyalım. Köylüler bir başkasını satın alsın" diye önerdi.
Üçüncüsü, "Ben rahatça tırmanır, onu aşağı indiririm" dedi.
Dördüncüsü arabayla atları getirdi. Üçüncü oğlan ağaca çıkarak ayın göbeğinde bir delik açtı, oradan bir halat geçirerek onu aşağı sarkıttı.
Parlayan küreyi arabaya koyduktan sonra, çalındığı fark edilmesin diye üzerine bir örtü örttüler.
Onu sağ salim ülkelerine getirip kocaman meşe ağacına yerleştirdiler.
Gencinden yaşlısına kadar herkes bayram yaptı; çünkü bu yeni lamba tüm tarlaları, evleri ve odaları aydınlatıyordu.
Tüm cüceler kayalıklardaki inlerinden çıkarak kırmızı giysileriyle dans etmeye başladı.
Dört oğlan ayı her gün yağlayıp fitilini temizledi; karşılığında da herkesten haftada birer lira aldılar.
Ama zamanla yaşlandılar. Bir tanesi hastalanıp da öleceğini hissedince, dörtte biri kendi hakkı olduğu için ayın kendisiyle birlikte mezara gömülmesini emretti. O öldükten sonra muhtar ağaca çıktı ve bir makasla ayın dörtte birini keserek tabutun içine yerleştirdi.
Ay ışığı parlaklığını biraz kaybetse de pek bir şey olmadı. Ama ikinci oğlan ölünce, ona da ayın dörtte birlik parçası verildi; böylece ışık azaldı. Üçüncü oğlanın ölümünden sonra ay ışığı iyice azaldı ve dördüncü oğlan da mezara girdikten sonra ışık tamamen kayboldu. Ve eskiden olduğu gibi her yer yine kapkaranlık kaldı.
Öyle ki, lambasız sokağa çıkan karşısındakiyle toslaşıyordu.
Ama ayın parçaları, karanlığın hüküm sürdüğü öbür dünyada yine birleşince huzurları kaçan ölüler uyanıverdi.
Tekrar görebildikleri için şaşırdılar.
Ay ışığı onlara yetti. Çünkü gözleri o kadar zayıflamıştı ki, ayın parlaklığına dayanamamışlardı. Yerlerinden kalkarak neşeyle eski yaşamlarına döndüler. Bir kısmı oyun oynayıp dans ederken diğerleri meyhanelere gidip şarap içti, hoplayıp zıpladı; derken sopaları kaptıkları gibi birbirlerine girdiler. Çıkardıkları gürültü o kadar fazlaydı ki, sonunda ta gökyüzüne uzandı.
Cennetin kapısını beklemekte olan Cebrail öbür dünyada isyan çıktığını sandı; ölülerin huzurunu kaçıran düşmanın üzerine yürümek üzere meleklerini çağırdı. Ama onlar gelmeyince atına atladığı gibi cennetin kapısından geçerek öbür dünyaya vardı. Orada diğer ölülerin huzurunu kaçıranları sakinleştirerek onları yine mezarlarına yatırdı. Sonra ayı yanına alarak göğe yükseldi.
Bir gün bu ülkeden dört çocuk seyahate çıktı; yolları bir başka ülkeye çıktı. Orada güneş dağların ardında kayboluyor, sonra da parlak bir küre bir meşe ağacının üstünde yükselerek etrafa hoş bir ışık saçıyordu. Güneşinki kadar olmasa da bu ışık altında yine her şey iyice görülüyor ve ayırt edilebiliyordu. Oğlanlar hiç ses çıkarmadan durup baktıktan sonra önlerinden arabasıyla geçen bir köylüye bunun nasıl bir ışık olduğunu sordular.
Köylü, "Bu, ay" dedi. "Bizim muhtar onu üç liraya satın alıp meşe ağacına bağladı. Onu her gün yağlayıp temiz tutması gerekiyor ki, hep böyle parlasın! Bu yüzden bizden her hafta birer lira alıyor."
Köylü gittikten sonra oğlanlardan biri, "Bu lambayı biz kullanalım; nasılsa evimizde bir meşe ağacı var; hem de kocaman; bunu ona bağlarız. Geceleri onun altında oynayıp dans etmek ne keyifli olur!" dedi. İkincisi, "Ne yapalım, biliyor musunuz? Arabayla atları alıp ayı buradan taşıyalım. Köylüler bir başkasını satın alsın" diye önerdi.
Üçüncüsü, "Ben rahatça tırmanır, onu aşağı indiririm" dedi.
Dördüncüsü arabayla atları getirdi. Üçüncü oğlan ağaca çıkarak ayın göbeğinde bir delik açtı, oradan bir halat geçirerek onu aşağı sarkıttı.
Parlayan küreyi arabaya koyduktan sonra, çalındığı fark edilmesin diye üzerine bir örtü örttüler.
Onu sağ salim ülkelerine getirip kocaman meşe ağacına yerleştirdiler.
Gencinden yaşlısına kadar herkes bayram yaptı; çünkü bu yeni lamba tüm tarlaları, evleri ve odaları aydınlatıyordu.
Tüm cüceler kayalıklardaki inlerinden çıkarak kırmızı giysileriyle dans etmeye başladı.
Dört oğlan ayı her gün yağlayıp fitilini temizledi; karşılığında da herkesten haftada birer lira aldılar.
Ama zamanla yaşlandılar. Bir tanesi hastalanıp da öleceğini hissedince, dörtte biri kendi hakkı olduğu için ayın kendisiyle birlikte mezara gömülmesini emretti. O öldükten sonra muhtar ağaca çıktı ve bir makasla ayın dörtte birini keserek tabutun içine yerleştirdi.
Ay ışığı parlaklığını biraz kaybetse de pek bir şey olmadı. Ama ikinci oğlan ölünce, ona da ayın dörtte birlik parçası verildi; böylece ışık azaldı. Üçüncü oğlanın ölümünden sonra ay ışığı iyice azaldı ve dördüncü oğlan da mezara girdikten sonra ışık tamamen kayboldu. Ve eskiden olduğu gibi her yer yine kapkaranlık kaldı.
Öyle ki, lambasız sokağa çıkan karşısındakiyle toslaşıyordu.
Ama ayın parçaları, karanlığın hüküm sürdüğü öbür dünyada yine birleşince huzurları kaçan ölüler uyanıverdi.
Tekrar görebildikleri için şaşırdılar.
Ay ışığı onlara yetti. Çünkü gözleri o kadar zayıflamıştı ki, ayın parlaklığına dayanamamışlardı. Yerlerinden kalkarak neşeyle eski yaşamlarına döndüler. Bir kısmı oyun oynayıp dans ederken diğerleri meyhanelere gidip şarap içti, hoplayıp zıpladı; derken sopaları kaptıkları gibi birbirlerine girdiler. Çıkardıkları gürültü o kadar fazlaydı ki, sonunda ta gökyüzüne uzandı.
Cennetin kapısını beklemekte olan Cebrail öbür dünyada isyan çıktığını sandı; ölülerin huzurunu kaçıran düşmanın üzerine yürümek üzere meleklerini çağırdı. Ama onlar gelmeyince atına atladığı gibi cennetin kapısından geçerek öbür dünyaya vardı. Orada diğer ölülerin huzurunu kaçıranları sakinleştirerek onları yine mezarlarına yatırdı. Sonra ayı yanına alarak göğe yükseldi.